انتشار عکس‌هایی از آرشیو کاخ گلستان در ۸۲ آلبوم، از چند روز پیش موجی از خبر و نظر را در پی داشت. از آنجا که درز این عکس‌ها، از منبعی نامعلوم، به موجی رسانه‌ای تبدیل شد؛ عده‌ی بسیاری این عکس‌ها را دیدند و در شبکه‌های مجازی بحث‌هایی درباره‌ی وضعِ اجتماعی، اخلاقی و بهداشتی ایرانیان در عصر قاجار مورد توجه کاربران قرار گرفت. عده‌ای ملجیک‌ها، کوتوله‌ها، دراویش وافورکش، و عجایب و غرایب عکس‌ها به چشم‌شان آمد؛ و عده‌ی کمتری هم از منظر زیبایی‌شناسی و ویژگی‌های فرمی به عکس‌ها پرداختند.
جالب اینکه از میان چند ده هزار عکس موجود در گنج‌خانه‌ی کاخ گلستان که یکی از مهم‌ترین آرشیوهای جهانی و شناخته‌شده‌ی دنیا محسوب می‌شود، عکس‌های منتشرشده تنها حدود چهار درصد این آرشیو عظیم است و هنوز نادیده‌ها کم نیست! در نظر بگیرید با چه مخزن تصویری_اطلاعاتی عظیمی روبرو‌هستیم. بعد از انتشار این عکس‌ها کاخ گلستان در اطلاعیه‌ای ضمن «تاکید بر بررسی» موضوع، از تصمیم برای انتشار آلبوم‌های اسکن‌شده خود خبر داد؛ امیدواریم که چنین شود. پیش‌تر نیز در دو، سه دهه‌ی گذشته مجموعه‌هایی از عکس‌های دوران آغازین عکاسی ایران، یعنی دورهی قاجار، منتشر شده که کتاب‌های یحیی ذکاء، ایرج افشار، بهمن جلالی، و محمدحسن سمسار و فاطمه سراییان از مهم‌ترین این کوشش‌ها هستند.
اگر دورهی قاجار را همچون لحظه‌ی گذاری در تاریخ ایران ببینیم که در آن جهان قدیمِ ایرانی به ایستگاه آخرِ خود رسیده، و ایرانِ نو در تکاپوی رشد و ظهور است؛ دیدن عکس‌های این لحظه، با تمام غرایب و تناقض‌هایش، معنی‌دار و کنجکاوی‌برانگیز و ضروری جلوه می‌کند. پاسخ به سوال‌های «ایران پیش از تجدد چگونه بود؟» و «تجدد در ایران چگونه آغاز شد؟» را معمولاً در کتابها می‌جوییم؛ اما عکس‌ها در این‌باره چه می‌گویند؟
ما از تعدادی از نویسندگان و پژوهش‌گران خواستیم درباره‌ی این عکس‌ها جستارهایی کوتاه بنویسند. امیدواریم انتشار این تصاویر (از هر منبع و به هر دلیلی که باشد) به آگاهی‌عمومی بیشتری نسبت به دروه‌ی قاجار (و در نهایت نسبت به خود و تاریخ‌مان) منتهی شود. تلاش می‌کنیم این مجموعه را گسترش دهیم و تک‌نگاری‌های بیشتری درباره‌ی عکس‌های قاجار در سایت‌مان منتشر کنیم.
برای مطالعه‌ی این مجموعه روی عناوین زیر کلیک کنید.
فهرست مقالات:
- تماشای فرنگی‌سازی عصر صفوی در مازندران، از طریق عکاسی قاجار در عهد ناصری! / ساله شریفی
- یک سپاس‌گزاری کوتاه از فرهنگ چپاول! / آرمان امیری
- طاق و طُرُنب چه ربطی به معماری امروز دارد؟ / مجتبی مهرعلی
- روز، امروز، شب است. / فرشاد توکلی
- در ﺧﺪﻣﺖ و ﺧﯿﺎﻧﺖ ﭼﺴﺐﻫﺎ / سحر سخایی
- ﺷﻬﺮ ﻣﺎه / سام گیوراد
- عکس باطن/ بهنام ابوترابیان
- مروری بر تنوع زیستی در آلبوم‌خانه کاخ گلستان / محمدرضا رکنی
- محال است که عکس‌ها ابدالدهر مقیم تاریکخانه باشند. / مانا روانبُد
- شاهِ خطوط خوش یا خطِ خوشِ شاه؟ / الناز نجفی
- اردک عاشق‌پیشه! / مجید عبدامین
فرم و لیست دیدگاه
۱ دیدگاه
با سلام وسپاس درمطلب گنج پنهان کاخ گلستان ،آمده فایل ۸۲ آلبوم،انتشار یافته است. حال آنکه با اندک جستجوی می توان مشخص نمود ۷۴ فایل آلبوم در دسترس است. لطفا بفرمائید چرا این اشتباه در نوشته شما پیش آمده.