با آغاز حمله‌ی عراق به ایران، حوادث اجتماعی کشور، شکل دیگری به خود گرفت و التهاب با سرعت بیشتری، از پایتخت به جنوب و غرب کشور منتقل شد. همان جوان‌های دوربین به دست روزهای انقلاب (که بسیاری‌شان وارد عرصه‌های حرفه‌ای شده بودند)، با هیجانی افزون، روانه‌ی جبهه‌ها شدند تا جدا از انگیزه‌های حرفه‌ای، مثل دیگر جوانان پرشور آن سال‌ها، هیجان سیاسی فروکش کرده‌ی ایام انقلاب را در ماجراجویی‌های جبهه‌ی جنگ جستجو کنند.
دهه‌ی ۶۰ دوران طلایی عکاسی مستند ایران بود. بسیاری از مردم کشورهای غربی، از خلال اخبار مربوط به انقلاب و جنگ در روزنامه‌ها و مجلات بین المللی آن سال‌ها بود که با عکاسی ایران و نام‌های موفق و چهره‌های جهانی آن آشنا شدند.
در کنار این گروه از عکاسان خبری، جوانان بسیاری نیز لابلای نیروهای داوطلب مردمی، به صورت آماتور و بر اساس انگیزه‌های شخصی و اعتقادی جذب عکاسی شدند و برای نخستین بار عکاسی مستند را در حادترین صورت ممکن‌اش (جنگ) تجربه کردند.
اکنون که (به دقت) ۳۰ سال از اولین روز جنگ و اولین عکس جنگ عباس فتحی می‌گذرد، به تصدیق مختصر عکس‌های فراهم آمده در همین شماره‌ی چند صفحه‌ای، می‌توان دریافت که چقدر عکاس جنگ برای ما نا آشناست. چه عکس‌هایی که از جنگ ندیده‌ایم، و چه عکاسان جدی، اما کم نام و نشانی را در این حوزه فراموش کرده‌ایم. این مجموعه کوششی است برای یادآور شدن اهمیت این حوزه.
در فراهم سازی ویژه نامه‌ی حاضر، مشمول لطف بی دریغ انجمن عکاسان دفاع مقدس (با در اختیار گذاشتن منابع موجود، تصاویر جنگ و اطلاعات مربوط به آن)، و کتابخانه حوزه (جهت تکمیل کتابشناسی عکاسی جنگ) بوده ایم.
علیرغم تمام انتقادها و گلایه‌هایی که از توجه نشدن به عکاسی جنگ، این سو و آن سو شنیده می‌شود، باید اقرار کرد که آرشیو جمع آوری شده در انجمن دفاع مقدس (که با انگیزه‌های شخصی، و داوطلبانه همچنان پیش می‌رود و تکمیل می‌شود) بسیار مغتنم، و بسیار حسرت برانگیز است.
کدام یک از دیگر ژانرهای عکاسی چنین آرشیو کامل و طبقه بندی شده ای را فراهم کرده؟ عکاسی طبیعت‌مان؟ عکاسی پرتره؟ عکاسی قاجار؟ عکاسی پهلوی؟ عکاسی دوره‌ی مصدق؟ عکس‌های خانوادگی؟ عکس‌های تهران؟ عکس‌های تهران دهه‌ی ۴۰؟ دهه‌ی ۵۰؟ دهه‌ی ۶۰؟ دهه‌ی ۷۰؟ دهه‌ی ۸۰؟
همین طور عکس‌ها و آرشیوهای ممکن را پشت سرمان جا می‌گذاریم و جلو می‌رویم. در آستانه‌ی دهه‌ی ۹۰ ایم؟
.
مطالعه‌ی مقالات این بخش:
همه‌ی عکس‌های مرا دیده‌اید؟ (روایاتی از عکاسی جنگ ایران و عراق) / مریم عمرانی
۸۰ عنوان کتابِ عکس از جنگ تحمیلی / مهرداد مرادی
مجموعه عکس‌نوشت‌هایی از یوریک کریم مسیحی، سعید صادقی، روبرت صافاریان، مهران مهاجر، و …