این نوشتار بخش سوم از مجموعه‌ی سه‌گانه‌ای درباره‌ی جنبش هنرمندان سیار روسیه است. برای مطالعه‌ی بخش اول و دوم این مجموعه‌، اینجا و اینجا را کلیک کنید.

ویساریون گریگوریِویچ بِلینسکی (۱)


وتصویر یساریون گریگوریِویچ بِلینسکی


ویساریون بِلینسکی، منتقد ادبی برجسته‌ای بود که نوشته‌هایش بر نثرهای روسی، رسانه‌ای برای عقایدِ سیاسی ترقی‌خواهانه‌اش شد. او منتقد سرسخت نظام ارباب-رعیتی بود، سیستمی که آن‌ را «پایمال‌کننده‌ی هر آنچه که کمترین نشانی از انسانیت دارد» می‌دانست و همچنین مخالف استبداد حکومت تزاری بود. تأثیر بِلینکسی بر جامعه‌ی روسیه چنان عمیق بود که فِئودور داستایوفسکی رمان‌نویس معروف به جرم خواندن یکی از رساله‌های بِلینسکی که در آن به نظام فئودالی حمله کرده بود و برنامه‌ریزی برای انتشار آن‌، به چهار سال زندان در کمپ سیبری محکوم شد. بِلینسکی، همانند نویسندگان بزرگ صاحب سبکی چون داستایوفسکی و ایوان تورگِنْیِف، که از آن‌ها حمایت می‌کرد، به آن نوع از نویسندگی باور داشت که بیان‌گر وجدان اجتماعی باشد و حقایق روانشناسانه‌ی تجربه‌های زندگی را آشکار کند.

نیکولای چِرنیشِفْسکی (۲)


نیکولای چِرنیشِفْسکی

نیکولای گاوریلوویچ چرنیشِفسکی، نویسنده و منتقد ادبی بود که با رمان معروفش به نام «چه باید کرد؟»(۱۸۶۲)۳، آگاهی عمومی در مورد نظام ارباب-رعیتی را دگرگون کرد. به دنبال آن، چرنیشِفسکی، که تحت تأثیر بِلینکسی بود، مبدل به سخنگوی جنبش دمکراتیک انقلابی روسیه و رهبر ناردونیک‌ها شد که جنبشی مردمی از طبقه‌ی متوسط بودند که اعتقاد داشتند فقط رعیت‌ها می‌توانند نظام سلطنتی را سرنگون کنند و رژیمی سوسیالیستی را برقرار سازند. در سال ۱۸۷۴، ناردونیک‌ها به گفته‌ی خودشان شروع به «رفتن نزد رعیت‌ها» کردند تا آن‌ها را به شورش ترغیب کنند، این ایده بسیار مشابه بود با آنچه که جنبش نمایشگاه‌های سیار با بردن آثار هنری به روستاها به بهانه‌ی اصلاحات اجتماعی انجام می‌دادند.

مجله‌ی سُوْرِمِنیک (۴)

سُوْرِمِنیک (معاصر)، مجله‌ای بود که توسط شاعر نامدار، آلکساندر پوشکین۵ راه‌اندازی شد که شماره اول آن در سال ۱۸۳۶ و به دنبال مرگ ناگهانی او در یک دوئل، منتشر گشت. مجله، تبدیل به یکی از نشریات ادبیِ پیشرو در روسیه شد و آثار نویسندگان معروف دوران طلایی ادبیات روسیه را چاپ کرد؛ نویسندگانی چون ایوان تورگِنْیِف، دیمیتری گریگوریوویچ۶، آلکساندر دروژینین۷ و لئو تولستوی۸.

واسیریون بِلینسکی، در اواخر دهه ۱۸۴۰ به مجله پیوست که در آن موقع توسط نیکولای نِکراسوف۹، شاعر، و ایوان پانائِو۱۰، منتقد، اداره می‌شد. مجله اغلب با سانسور دولتی تهدید می‌شد، ولی طبقه‌ی روشنفکران مشتاقانه از آن استقبال می‌کردند، سُوْرِمِنیک تا سال ۱۸۶۶ به کارش ادامه داد. بین سال‌های ۱۸۵۳ تا ۱۸۶۲ چرنیشِفسکی ویراستار مجله بود و کارهای خودش را نیز در آن چاپ می‌کرد مانند؛ پایان‌نامه‌ی دانشگاهی‌اش با عنوان ارتباط زیبا‌شناسانه‌ی هنر با واقعیت۱۱(۱۸۵۵)، که در آن از هنری یاد شده بود که طبیعت زندگی را بازسازی کند. اعضای جوانِ ائتلافِ هنرمندان۱۲ عمیقاً تحت تأثیر افکارِ افراطیِ مطرح شده در سُوْرِمِنیک بودند که یکی از عوامل محرک شورش‌ آن‌ها در سال ۱۸۶۳ شد.


عکسی از اعضای سُوْرِمِنیک در سال 1856 ردیف بالا از چپ به راست: لئو تولستوی، دیمیتری گریگوریوویچ ردیف پایین از چپ به راست: ایوان گونچاروف، ایوان تورگِنْیِف، آلکساندر دروژین و آلکساندر اوستوفسکی
عکسی از اعضای سُوْرِمِنیک در سال ۱۸۵۶ ردیف بالا از چپ به راست: لئو تولستوی، دیمیتری گریگوریوویچ ردیف پایین از چپ به راست: ایوان گونچاروف، ایوان تورگِنْیِف، آلکساندر دروژین و آشلکساندر اوستوفسکی
صفحه‌ی عنوان مجله پس از مرگ پوشکین
صفحه‌ی عنوان مجله پس از مرگ پوشکین

ولادیمیر واسیلیِویچ سْتاسوف (۱۳) و پاوِل میخائیلُویچ ترِتیاکوف (۱۴)



از حامیان اولیه‌ و مهم گروه سیارها، می‌توان منتقد هنری، ولادیمیر ستاسوف و مجموعه‌دار هنری پاوِل ترِتیاکوف را نام برد.
ستاسوف، در تثبیتِ برخورد طبیعت‌گرایانه‌ی گروه با واقعیات اجتماعی بسیار مؤثر بود. او سرشناس‌ترین منتقد دوران خود بود؛ چهره‌ای محترم که احساس می‌کرد هنر روسیه باید «معتبر و اصیل باشد، نه مبتذل». ستاسوف، اعتقاد داشت که پس از سال‌ها کمبود، تظاهر و تقلید، چنین هنری بالاخره توسط سیارها پرورش یافت، بخصوص که آن‌ها موفق شده بودند خودشان را از تأثیر هنر اروپایی برهانند.

ترِتیاکوف، تاجر و بانکداری ثروتمند بود که به هدف تأسیس یک گالری ملی در روسیه، شروع به جمع کردن آثار هنری کرد. او مجموعه‌دار و حامیِ مشتاق سیارها بود که کارهای آن‍ها را از نمایشگاه‌ها و یا مستقیماً از کارگاه‌ هنرمندان خریداری می‌کرد و گاهی اوقات مجموعه‌ای کامل از یک هنرمند را یکجا می‌خرید. درنتیجه او بزرگترین مجموعه از آثار هنرمندانی چون، پِروف، رِپین، کرامسکوی، لِویتان، سِروف و بسیاری دیگر از هنرمندان سیار را جمع‌آوری کرد. او همچنین، به هنرمندان سفارش تابلوهایی از قبیل چهره‌نگاری افراد سرشناس روسیه می‌داد و اغلب به اعضای گروه برای گذران زندگی کمک مالی می‌کرد. در سال ۱۸۹۳، گالری شهریِ پاول و سِرگِی ترِتیاکوف را در مسکو تأسیس کرد که امروزه به نام گالری ترِتیاکوف شناخته می‌شود و هنوز هم بسیاری از آثار سیارها را می‌توان در آنجا دید.


گالری ترِتیاکوف در مسکو
گالری ترِتیاکوف – مسکو
  1. Vissarion Grigoryevich Belinsky
  2. Nikolay Chernyshevsky
  3. ?What Is to be Done
  4. Sovremennik Magazine
  5. Alexander Pushkin
  6. Dmitry Grigorovich
  7. Alexander Druzhinin
  8. Leo Tolstoy
  9. Nikolay Nekrasov
  10. Ivan Panaev
  11. The Aesthetic Relations of Art to Reality
  12. Artel of Artists
  13. Vladimir Vasilievich Stasov
  14. Pavel Mikhaylovich Tretyakov