مسیر موازی تاریخ: ۱۳۸۵-۱۳۶۵
بخش آخر، حرکتی موازی با دیگر بخش‌ها دارد، و در آن با گزیده‌ای از بهترین تحلیل‌های تاریخی مقاطعی از تاریخ نقاشی و بیش از آن عکاسی در ایران روبه‌رو می‌شویم. جدای از دو متن در مورد نقاشی ایرانی (نگارگری)، غالب این مقاله‌ها به عکاسی و نقاشی دوره‌ی قاجار تا سال‌های پس از انقلاب مشروطه می‌پردازند، و بدین واسطه می‌توان برخی از آنها را درآمدی برای فهم ظرفیت‌ها، محدودیت‌ها، و سرنوشت تاریخی هنرهای تصویری جدید در ایران در بزنگاه تاریخی آغازین آن به شمار آورد؛ تأملاتی ضروری برای آن چه کرده‌ایم، آنچه نکرده‌ایم، و دامنه‌ی امکان‌های ما در لحظه‌ی حال، و در آینده‌ای که می‌آید.
این مقالات ذیل جریانی از پژوهش قرار می‌گیرند که هم خود را تحقیق در خاستگاه‌ها و مراحل آغازین عکاسی، و تا حدودی نقاشی، در ایران دوره‌ی قاجار قرار داده است. در دو مقاله‌ای که به نقاشی می‌پردازند، چهره‌ای چون صنیع‌الملك (و تا حد کمتری محمودخان ملك‌الشعرا) حضور برجسته‌تری دارد؛ و این مسئله از این نظر معنای مضاعفی پیدا می‌کند که این دو چهره را می‌توان نمایانگر ظرفیتی به فعل نرسیده در نقاشی اواخر دوره‌ی قاجار تلقی کرد که، چنان که یحیی ذکا بیش از نیم قرن پیش با تیزبینی اشاره کرده است، می‌توانستند زمینه‌گذاری بطئی و درست از سنت نقاشی قدیم ایران به نقاشی مدرن را فراهم کنند. گذاری که در میان دو قطب كمال‌الملك (و توجه بیش از حدی که به خود جلب کرد) و جلیل ضیاءپور، عقیم ماند و فراموش شد.
.
مطالعه‌ی مقالات اين بخش:
برخی از ویژگی‌های مشترک شعر فارسی و هنر ایرانی / احسان یارشاطر
یادداشت‌هایی دربارۀ مینیاتور / شاهرخ مسکوب
بنیان‌های مدرنیسم در نقاشی ایران / مهدی حسینی
گزیده‌هایی از زندگی و آثار استاد صنیع‌الملک / یحیی ذکاء
فرهنگ و ادبیات عکاسی در ایران / یحیی ذکاء
کارکردهای سیاسی – اجتماعی عکاسی در دوران مشروطه / محمدرضا طهماسب‌پور
صد روز دارالفنون؛ معرفی ایران در اوّلین کنگره نژادی، ۱۹۱۱ میلادی / رضا شیخ
شیشه‌های عکس‌های محمد میرزا و سبک کار عکاسی گمنام / محمد ستاری
عکاسی خلاّق، در سرآغاز تاریخ عکاسی ایران / محمدرضا طهماسب‌پور
پرتره‌ها؛ درآمدی بر تحولِ ساختارِ پرتره‌های عکاسخانه‌ای در ایران / مهرداد نجم‌آبادی
۰ دیدگاه
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.