این سخنرانی تکمله‌ای است بر مقاله‌ی «تاریخ هنر و فرهنگ ایران (۱۰)» که در شماره‌ی ۸۰ فصلنامه‌ی حرفه: هنرمند منتشر شده است. این درسگفتار دیباچه‌ای است بر هنر و فرهنگ ایران است. آریاسپ دادبه در «درس‌گفتارهای تاریخ هنر ایران» در پی برای فراهم آوردن مقدمات تاریخ‌نگاری فرهنگ و هنر ایران است. از منظری که به اعتقاد دادبه در نگارش هنر ایران مغفول افتاده است. این سلسله‌گفتارها با اشاراتی به نقد تاریخ نگاری‌هایی که تاکنون درباره‌ی هنر ایران عرضه شده است آغاز می‌شود. در خلال گفتارهای بعدی مولف تلاش دارد از مجرای آگاهی امروزین نقطه‌ی دیدی به خوانندگان عرضه کند که از طریق آن مواجهه با جنبه‌های متکثر این فرهنگ از جمله منظومه‌ی ایرانشهری برای ما به نحوی قابل توضیح، مرتبط با هم، و معنادار شود.
بخش سوم گفتاری‌ست کامل‌کننده در امتداد توضیح «مکتب پارسی» یا همان «دبستان پارسایی». معماری، موقعیت و معنای پارسه به‌عنوان جشن‌گاهِ پارسیان، موضوع بحثِ این بخش است.
در بخشی از مقاله می‌خوانید:
بنابر شواهد به نظر می‌رسد مجموعه‌ی فضاهای پارسه مکانی برای برگزاری گردهمایی‌های بزرگ بوده است؛ جشن‌هایی در ذیل آنچه آن را «آئین پارسایی» می‌نامیم، که شاید مهم‌ترین آن‌ها نوروز، تیرگان، مهرگان و سده بوده‌اند.
یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برگزاری این جشن‌ها در زمان مقرر، و به‌صورت مکرر، امکان هم‌زمان کردن جوامع دور از هم بوده است. و این سرآغاز یک تحوّل عظیم فکری در روزگار کهن است. پیش از آن رسم برگزاری آئین‌هایی با این شمول قومی در میان اجتماعاتی با این تنوع، و در این گستردگی جغرافیایی وجود نداشته است؛ بنابراین گزاف نیست اگر پارسه را اولین «شهر‌ـ‌پایتختِ» اندیشه و فرهنگ بنامیم.
مکان‌های آئینی در جهان باستان به فراوانی و در هرکجا یافت می‌شوند؛ آنچه در اینجا وجه تمایز است نگاه این فرهنگ به «دیگری»ست، که در تمدن‌های دیگر، بر مبنایی محدود به حدودِ تنگ محلی‌ـ‌قومی‌ـ‌خونی، از «خودی»ها جدا می‌شد.
در بیشتر فرهنگ‌ها، مثل یونان، مرزبندی با بیگانگانی، که «باربار» خوانده می‌شدند، از اصول قوام‌بخش قدرت فرهنگ محلی بود. آکروپولیس یا معابد کرت مکان‌هایی ویژه‌ی نیایش ساکنان محلی بودند که درب‌های آن به روی بیگانه بسته نگاه داشته می‌شد. درب آشرام‌های هندوان، یا معابد مصریان باستان هیچ‌گاه به روی بیگانه باز نبود. معابد یهودیان اورشلیم حتی به روی غیرکاهنین هم بسته بودند. …
تماشای ویدئوی این درسگفتار در یوتیوب: تاریخ هنر و فرهنگ ایران (۱۰)/ قسمت سوم
۰ دیدگاه
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.