گفتار چهارم: زایش نوین
بخشی از متن:
در درسگفتار پيشين از تاریخ هنر ایران به اختصار اشاره شد كه چگونه اقليم از جهت نوعِ همراهی با آدمی در به دست آوردن غذا، و دسترسي به منابع آب شيرين، همينطور فراهم كردن تجربه‌ي فصول مختلف، و حتي يكدست بودن، يا بهعكس، تنوع درونيِ طبيعت خود ممكن است زمينه‌ساز پيدايش فرهنگ‌هاي متفاوتي باشد. همچنين اشاره شد كه امكان مراوده‌ي آسان يا دشوار با اقوام و گروه‌هاي ديگر، و در معرض اختلاط بودن و به اشتراك گذاشتن يافته‌ها، و همينطور تجربه كردن اختلافات و تفاوت‌ها، يا بهعكس، محصور بودن و جداافتادگي از ديگران مي‌تواند بر سرشت ساكنان سرزمين‌ها تأثيرگذار باشد. اين موضوعِ آخر به خصوص حائز اهميت است. وقتي بدانيم كه سرنوشت هر تمدنِ انساني تا حد زيادي در گرو تبادل يافته ها و داد و ستد ابداعات و انديشه‌ها بوده‌است.
در بعضي زيست‌بوم‌ها از خوشبختي ساكنان است كه فرصت توزيع تجربيات فراهم بوده، كه خود به انباشت بيشتر دانش و فرهنگ و پيشرفت فناوري منجر شده است. اما نمونه‌هاي عكس آن هم كم نيستند. در مثال اغراق شده‌اي كه گويي دستِ روزگار بيرحمانه محيطي آزمايشگاهي فراهم كرده، مي‌بينيم كه جداافتادگيِ كامل در قاره‌ي استراليا گروه كوچكي از انسان‌هايي كه بي‌شك از جهت هوش و استعداد در موقعيت مشابهي با نياكانِ ساكنانِ باقي قاره‌ها بوده‌اند، را تا قرن هفدهم و مواجهه با مهاجمان اروپايي از جهت فرهنگ و فنون در دوران سنگ باقی نگه داشت. بدون هيچ ابزارِ فلزي؛ بدون امكان پرورش حيوانات يا اهلي كردن گياهان و كشت و زرع و توليد خوراك.
شما می‌توانید فایل ویدیویی این درسگفتار را از اینجا مشاهده کنید.
