پرتره‌ی «خوآن دِپارخا» یکی از مهم‌ترین نقاشی‌های ولاسکز است که در سفر دوم او به ایتالیا کشیده شد. در فاصله سال‌های 1649 تا 1651 میلادی، ولاسکز که بیشتر عمر خود را در اسپانیا سپری کرد برای دومین و آخرین بار عازم ایتالیا شد. هدف اصلی این سفر خرید نقاشی و مجسمه برای فیلیپ چهارم پادشاه اسپانیا بود. پرتره‌ی خوآن دِپارخا، که برده و دستیار ولاسکز بود در سال 1650 و طی این سفر کشیده شد و اکنون در موزه‌ی متروپولیتن نیویورک نگهداری می‌شود. دِپارخا مدتی پس از این نقاشی آزاد شد و خود به طور مستقل به نقاشی پرداخت.
وقتی تاریخ پرتره‌نگاری غرب را مرور می‌کنیم به ندرت به پرتره‌ی سیاه‌پوستان، آن‌هم به طور انفرادی بر می‌خوریم. از این‌رو این پرتره نمونه‌ای استثنایی است. اما وجه چشمگیر اثر ولاسکز که بارها مطرودین جامعه را با نگاهی همدلانه و مستقیم ترسیم کرده، در اینجاست که او اگرچه برده‌اش را در مقابل بومش نشانده اما او را در ژستی بزرگ‌منشانه، پرغرور و آزاد کشیده است. او مردی است با چشمان درشت درخشان، پوستی مسی، آرام و با اعتماد به نفس. رنگ سرتاسری خاکستری، اثر را خفه نکرده بلکه هارمونی مخملی و چشم‌نوازی را به کار بخشیده. یقه‌ی سفید روی شانه‌ی مرد به خوبی نشسته و ریزبینی و واقع‌نمایی کار تا حدی است که از بازنمایی جزئیاتی مانند ساییدگی و پارگی آستین دست مدل نیز فروگذار نکرده است. ویدیوی زیر دربارهی این پرتره را ببینید.
ویدیو ساخته‌ی کاترینا فوستانو است، و توسط فروغ خبیری ترجمه شده. اگر به ژانر پرتره‌نگاری در نقاشی علاقه‌مندید، پیشنهاد می‌کنیم در بخش «محصولات فرهنگی» سایت، پرونده‌ی ایده‌ی پرتره را که شامل مقالات، مستند، ویدیو و ورکشاپ است، تهیه کنید و دربارهی این شاخه‌ی پربار تاریخ نقاشی، بخوانید، ببینید و با آن نقاشی کنید.
