بخشی از متن:
سفرنامهنویسی در قرن ۱۷میلادی اوج گرفت و تا قرن ۱۸ میلادی همچنان سفرنامههای مهمی منتشر شد. این آثار که طیف محتویاتشان از قصههای سرگرم کننده و هیجانانگیز تا مطالعات محققانه متغیر بود از مهمترین منابع اطلاعاتی درباره سرزمینهای دوردست به شمار میرفتند. بر اساس یک تحقیق در فاصله سالهای ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ با احتساب تجدید چاپها و ترجمهها ۱۸۳ سفرنامه درباره ایران در اروپا منتشر شده است. سفرنامههای تونو و اولئاریوس، شاردن و برون، استرویس و تاورنیه و دلاواله مهمترین این سفرنامهها هستند. در کنار متن سفرنامهها وجه مستندنگاری آن را پررنگ میکرد. اطلاعاتی در اختیار خواننده میگذاشت که قابل توصیف با کلمات نبود و سبب میشد سفرنامههای پرخوانندهتر را پرخوانندهتر نماید.
در برخی موارد خود سیاحان طراح و نقاش بودند و یا هنرمندی را استخدام میکردند تا در سفر همراهیشان کند تا طرحها ارزش مستندسازی بیشتری پیدا کنند. به هر ترتیب این تصاویر امروزه برای ما حاوی اطلاعات با ارزشی هستند. خواه اطلاعات تاریخی از سوژه نمایش داده شده در تصویر و خواه از ذهنیت طراحان: علائق، تخیلات و انتظاراتشان از شرق. در یک تقسیمبندی کلی این موضوعات شامل: مناظر شهری، خرابههای تاریخی، شمایلهای مردمنگارانه (اقوام، پوشاک، مراسم و آیینها) است.
در این میان طراحان به سنت طراحی خود بیتوجه نبودهاند. میتوان نقشمایههای غربی را در میان تصاویر به وفور یافت. بعضی از طرحهای قدیمیتر به قدری به مناظر اروپایی شبیه هستند که تنها زیرنویس تصویر نشان میدهد که متعلق به ایران است. و به عکس این مطلب، در خصوص سفرنامهها متاخرتر، طراحان سعی کردهاند از شیوههای نگارگری و نقاشی ایرانی استفاده نمایند. این سفرنامهها که صرفا شرح احوالات ماجراجویانه بودند. در دوره خود و حتی برای نسلهای بعدی مورد توجه قرار گرفتند. آنها باعث آشنایی مسافران (غرب) با خصوصیات شرقیها (ایران) شد.
دربارهی شرقشناسی بخوانید.