معرفی مقاله:
در این شماره از مجله حرفه: هنرمند که ویژه‌ی نامه‌ی عصر تجدد است، دو سالشمار تهیه و تنطیم شده است. یک سالشمار محدوده‌ی زمانی صد ساله‌ی اخیر یعنی از آغاز انقلاب مشروطه به بعد را در برمی‌گیرد. (به متن مشروطه دایره‌ای از پیوستن و گسستن مراجعه شود.). در آن مجموعه‌ای از رویدادها و جریانات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی مؤثر در شکل‌گیری جریان هنر نوگرا (با تأکید بر نقاشی نوگرا و عکاسی) ذکر شده است تا امکان بررسی هر رویداد نقاشی یا عکاسی در بستر زمانه‌ی خاص خود فراهم شود.
هدف از تهیه‌ی این سالشمار آن بوده است تا مخاطبان در حین مطالعه‌ی تحولات هنری در طول زمان، تصویری از رخدادهای معاصر آن نیز در ذهن داشته باشند. آثار هنری را از بستر جامعه و دیگر تحولات زمینه‌ساز آن جدا نبینند.
این سالشمار در قالب یک ضمیمه همراه با این شماره از مجله منتشر شده است. فعلاً با دانلود سالشمار نقاشی نوگرای ایران قابل دسترسی نیست. دیگری، سالشمار حاضر است که مختص نقاشی نوگرا در ایران است. بازه‌ی زمانی دهه‌های آغازین تا دهه‌ی اخیر را دربرمی‌گیرد. دورانی که روند نوجویی و نوگرایی در نقاشی ایرانی رسماً به صورت جدی و در غالب جریانی مستقل آغاز و تثبیت می‌شود. هدف از تهیه‌ی این سالشمار ارائه‌ی برخی توضیحات ضروری در رابطه با مهم‌ترین وقایع زمینه‌ساز و مرتبط با نقاشی نوگرای ایران است.
در این متن رخدادهای نقاشی نوگرا در ایران، فارغ از هرگونه تعبیر و تفسیر و تأویل شرح داده می‌شود. به‌این‌ترتیب متن حاضر مقدمه‌ای است برای سایر مقالات این شماره از مجله که به تحلیل جریان نوگرایی در هنر تجسمی ایران می‌پردازند. به دلیل رشد چشم‌گیر تعداد گالری‌ها و نهادهای هنری، همچنین نمایشگاه‌ها و فعالیت‌های هنری در دهه‌های اخیر، با توجه به محدودیت‌هایی که در قالب انتشار سالشمار وجود دارد، تنها مقاطع و وقایع معاصری در این سالشمار ذکر شده‌اند که تأثیری در روند کلی جریان نقاشی نوگرا در ایران داشته‌اند.
این سالشمار با سال ۱۲۸۹ مقارن با تأسیس «مدرسه‌ی صنایع مستظرفه» توسط کمال‌الملک آغاز می‌شود. با مرور اجمالی مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی و هنری از آخرین دهه‌ی قرن سیزدهم تا سال ۱۳۸۵ مقارن با اولین حضور آثار هنرمندان معاصر ایرانی در حراج «کریستی»، ادامه می‌یابد. در حاشیه‌ی این سالشمار نمونه‌هایی از آثار هنرمندان معاصر نقاشی نوگرا که در متن به آن‌ها اشاره شده است، آورده شده است.
بخشی از متن:
تأسیس «مدرسای صنایع مستظرفه» توسط کمال الملک
۱۹۲۲/۱۳۰۱
نیما یوشیج «افسانه » را سرود.
۱۹۳۶/۱۳۱۵
انتشار «بوف کور» صادق هدایت که در هندوستان چاپ شده بود.
پیش از ورود به محدوده‌ی زمانی سالشمار باید به دو نقاش مهم اشاره کرد:
۱) حبیب محمدی که نقاش گیلانی و تحصیل کرده‌ی مسکو بود. اهمیت وی از این نظر است که وی اولین نقاش معاصر است که گرایش‌های نوینی را در طبیعت‌سازی و نقاشی امپرسیونیستی با تلفيق سمبولیسم مطرح کرد. بسیاری از نقاشان نام‌آور معاصر شاگرد او بودند. از جمله ضیاءپور، جواد آذرگین ، بهمن محصص و شیدل. کارگاه او در بندرانزلی واقع بود.
.
۲) رضا فروزی (متولد ۱۲۹۰، رشت) نقاش دیگر تحصیل کرده‌ی مسکو است . وی در ۱۳۱۶ به ایران بازگشت و آتلیه‌ی ون گوگ را در تهران تاسیس نمود. وی از پیشروان نقاشی امپرسیونیستی در ایران است . از مهم‌ترین فعالیت‌های فروزی، ترجمه‌ی «نامه‌های ون گوگ» و کتابی درباره‌ی سزان است. او از نخستین کسانی است که در دوران کمبود منابع هنری تئوریک به ترجمه‌ی کتاب‌های تخصصی هنر دست زد.
.
مرگ کمال‌الملک
تأسیس دانشکده‌ی هنرهای زیبا. «مدرسه‌ی صنایع مستظرفه» که در ۱۲۸۹ش توسط کمال‌الملک تأسیس شد، پس از بازنشستگی او در ۱۳۰۷، به دو مدرسه‌ی صنایع قدیمی و جدیده تفکیک شد. در مدرسه‌ی صنایع جديده، دو رشته‌ی نقاشی و مجسمه‌سازی به اسلوب فرنگی تدریس می‌شد. با آمدن آندره گدار به ایران، مدرسه‌ی معماری دولتی در «مدرسه علمیه‌ی کوچی مروی» (ناصر خسرو) تأسیس شد. هنرکده‌ی هنرهای زیبا حاصل ادغام این دو مدرسه بود، که تحت نظارت وزارت فرهنگ در محل مدرسه‌ی مروی آغاز به کار کرد. پس از ۱۹۴۲/۱۳۲۱ با استقلال دانشگاه تهران، به عنوان یکی از مدارس عالی وابسته به دانشگاه به شمار آمد و در زیرزمین دانشکده‌ی فنی مستقر شد. …