
بخشی از مقاله:
«مخالفت با ظهور امر بصری به مثابهی ابزار کاملی برای بازنمایی، مخالفت با امر بصری به خودیِ خود نیست، بلکه این مخالفت در شرایطی ایجاد میشود که ارتباط بصری به عنوان جایگزینی برای نوشتار مطرح شود و به این ترتیب تهدیدی بالقوه برای گروههای نخبهای شناخته شود که سواد نوشتاری وجه غالبشان است.»
این مقاله بخشی از فصل اول کتاب قرائت تصویر نوشتهی گونتر کرس و تئو ون لوون است. نویسندگان این کتاب با پیشنهاد چارچوب نظری تازهای برای بررسی و تحلیل تصاویر و تبادل بصری، راه را برای ایجاد نوعی نشانهشناسی خاص تصاویر باز میکنند که آن را مبتنی بر اشکال جدید تبادل بصری در دوران معاصر میدانند. مؤلفان در این بخش با ترسیم خطوط کلی رویکرد مورد نظر خود، به بررسی دلالتها و پیامدهای چنین نگاهی در شیوهی قرائت تصاویر و شیوههای بصری تبادل اطلاعات میپردازند.
نگارندگان مقایسهای میان آموزش مهارت ارتباط کلامی و ارتباط تصویری در مدارس و نهادهای آموزشی در غرب انجام میدهند و گمان میکنند نظام آموزشی غرب برنامهای برای آموزش «سواد بصری» ندارد. به زعم آنها، امروزه متن تصویری اهمیت بیشتری نسبت به متن نوشتاری دارد و از همین روی در تلاش هستند تا رویکرد یا الگویی برای خوانش تصاویر طراحی کند.
آنها همچنین با مروری اجمالی بر رویکرد نشانهشناسی تصویر رولان بارت که معنای تصویر را تا حدود زیادی وابسته به متن میداند، موضع مخالف خود را نسبت به این رویکرد طرح میکنند و میکوشند تا اصول رویکرد نشانهشناسی تصویر مورد نظر خود را تدوین کنند. مهمترین وجه تمایز رویکرد مورد نظر نگارندگان نسبت به سایر رویکردهای نشانهشناسی تصویر این است که آنها تبادل (communication) را از خاستگاهی اجتماعی مینگرند و تلاش میکنند تأثیر مختصات گوناگون اجتماعی و فرهنگی را در شکلگیری تبادل تصویری تبیین کنند، رویکری که خود آن را «نشانهشناسی اجتماعی تصویر» میخوانند.