عنوان اصلی: جان برجر: شیوههای نگریستن / John Berger: Ways of Seeing
کارگردان: جان برجر
مدت زمان هر قسمت: ۳۰ دقیقه
سال ساخت: ۱۹۷۲
ترجمه: گلنار نریمانی
برای تماشای مجموعه، ابتدا اشتراک بگیرید و سپس روی «مشاهده» کلیک کنید. در صورتی که در فرایند خرید اشتراک یا تماشا با مشکلی مواجه شدید، از طریق بخش دیدگاهها در انتهای همین صفحه، با ما در ارتباط باشید.
دربارهی جان برجر
جان برجر ( ۲۰۱۷-۱۹۲۶) نقاش، نویسنده، شاعر و منتقد هنر مشهور بریتانیایـی است. در سال ۱۹۷۲ جایزهی بوکر را برای رمانش با عنوان جی. (.G) به دست آورد. و در کنار نقاشی و تدریس آن در کالج تربیت معلـم سنت مِری به نقد هنـر، به خصوص نقاشی، پرداخت. عنوان یکی از مجموعه مقالات برجر یعنی همیشه قرمز اشـارهای اسـت بـه رویـکـرد مارکسیستی- اومانیستی او و دیدگاه خاصش نسبت به هنر و نقد هنری. برجر با کلوب ژنو همکاری میکرد، کلوبـی که با حلقههای کمونیست بریتانیایی در دههی ۶۲۹۱در ارتباط نزدیک بود. او علاوه بر جایزهی بوکر، جایزهی یادمان جیمز تیت بلک را نیز برای جی. و همچنین در سال ۹۱۱۲ جایزهی گلدن پن (Golden PEN) را برای یک عمر فعالیت ادبی «برای نویسندهای که بیشترین تأثیر را بر روی مخاطبانـش داشته» به دست آورد.
برنامهی شیوههای نگریستن
برجر در سال ۱۹۷۲ با ساخت برنامهای چهار قسمتی با عنـوان شیوههای نگریستـن برای شبـکـهی بـیبـیسـی از منتقد نـهچنـدان شناختهشدهی صفحهی هنر نیو استیتسمن به منتقدی مشهور مبدل شد. این برنامـه پس از برنامهی تمدن (۱۹۶۹) ساختهی کنث کلارک برنامهای بسیار پُرهزینه که کلارک و تیم تولید بیبیسی برای ساخت آن بیش از هشتاد هزار مایل، سیزده کشـور و دو هـزار اثر هنری فرهنـگ غرب را سرتـاسر پیمودنـد و کاوش کردند. و درمقام پاسخی به پروژهی او، اولین برنامه از این دست بود که به شهرتی باورنکردنـی دست یافت. نقـدی گسترده بر چارچـوب زیبـاشنـاختـی و معیارهـای داوری دربارهی هنرهـای تجسمـی غرب، بهخصوص نحوهی بازنمایی زن در هنرهای تصویری، وارد کرد.
جان برجر برای ساخت این برنـامه فقط تا کلبهای در ایلینگ در غرب لندن رفت. جایی که هـر چهار قسمت شیوههای نگریستن ضبط شد. قسمت اول برنامـه مبتنـی بر ایدههای فیلسوف آلمانـی والتـر بنیامیـن در مقالـهی دورانسـازش بـا عنـوان «اثر هنـری در عصـر بازتولیدپذیری تکنیکـی آن» اسـت. برجـر استدلال میکند که بازتولید آثار هنر کلاسیک یا هنر کهن، آنها را از بافتار تاریخیشـان جدا کرده. بافتار مدرن اثر هنری تمایزی اساسی با بافتار اصلی آن در زمـان آفرینشاش دارد. و در نتیجه معنی اثر تغییر میکند. قسمت دوم به بررسی برهنهنگاری از زنان میپردازد. برجر بر این باور است که تنها معدودی از تابلوها – حدود سی تابلو- در سنت نقاشـی رنگ روغن اروپایـی زن را چونان یک زن و برهنگیاش را امـری از آن خـودش و خودانگیختـه تصویر میکنند. در مابقـی آثـار، زن برهنـه اساساً موضوع و بازنمود میل مردانـهی ایدئال شده است و البته موضوع نگاه خیرهی مردانه.
قسمت سوم دربارهی کاربرد نقاشی رنگ روغن و نقش ابزاری آن است. برای بازنمایی و ترسیم موقعیت اجتماعی و اقتصادی سفارش دهندگان – اغلب ثروتمند – آن. و نهایتاً قسمت چهارم برنامه به تبلیغات میپردازد. در این قسمت برجر عکاسی را جایگزیـن نقاشـی رنگ روغن در عصـر ما میداند، هرچند در بستری متفاوت. او استدلال میکند که امروزه قابلیتـی آرمانی شده در درون مخاطب (در نتیجـهی مصرف) جای واقعیـت بالفعلـی را که در پرترههای استادان کلاسیک دیده میشد، گرفتـه است.
تألیفات جان برجر
جان برجر ایدههای طرح شده در این چهار قسمت را به همراه چهـار همکـارش مایکل دیب، سون بلُمبرگ، کریـس فاکـس و ریچـارد هالیـس گسترش داد. و در همـان سال کتابِ شیوههای نگریستن را مشتمل بر هفت مقاله منتشر کرد: چهار مقاله با استفاده از تصاویر و کلمات و سه مقاله تنهـا با استفـاده از کلمـات. کتـاب بر خوانشهای فمینیستـی از فرهنگ عامه و نقد مارکسیستی هنر متمرکز شده. خصوصاً نحوهی بازنمایی زنان در تبلیغات و تابلوهای رنگ روغن در هنر اروپایی.
شیوههای نگریستـن از زمان انتشارش بدل به کتابـی دانشگاهـی از متون کلیدی نقد هنری و تاریخ هنـر شده است. این کتاب را غلامحسین فتحالله نوری با همین عنوان در سال ۱۳۸۸ به فارسـی برگـردانده. و نشر ویژهنگـار آن را منتشـر کـرده اسـت. همچنین فیروزه مهاجر کتاب دیگری از برجر را با عنوان (About Looking ۱۹۸۰) دربارهی نگریستن به فارسی برگـردانده. و انتشارات آگاه آن را منتشر کـرده است.
از دیگـر آثار ادبی جان برجر میتوان به برای یک ازدواج (۱۹۹۹) و از الف تا ی (۲۰۰۸) اشاره کرد. برجـر آثار متعددی نیز در حوزهی نقد هنری و زندگی هنرمندانی از جمله پیکاسـو، دورر، دومیـه، کتـابی با عنوان پرتـرههـا: جـان بـرجـر دربـارهی هنرمنـدان مینویسد(۲۰۱۵). مقالهای بسیار تأثیرگذار با عنوان چرا به حیوانات نگاه کنیم؟ (۲۰۰۹) نیز منتشر کـرده اسـت. همچنین دو اثـر برجر با عنوانهـای مـردِ خـوششانـس: داستـان یک پزشک روستایی (۱۹۶۷) و مرد هفتم (۱۹۷۵) هر دو به وضعیت کارگـران مهاجـر در اروپـا میپردازند و نشان از دیدگاههای سیاسی برجر دارند. برجر دوم ژانویه ۲۰۱۷ در نود سالگی در پاریس درگذشت.
۰ دیدگاه
هنوز بررسیای ثبت نشده است.