شماره-33-پس-از-شرق-شناسی

شرق‌شناسی و پس از آن / ایجاز احمد / محمدرضا یگانه‌دوست

معرفی مقاله:

مقاله‌ی «شرق‌‌شناسی و پس از آن» به قلم ایجاز احمد و با ترجمه‌ی محمدرضا یگانه‌دوست ابعاد گوناگون شرق‌شناسی را بررسی و تحلیل می‌کند. شرق‌شناسی در ۱۹۷۸ در بُرهه‌ی بسیار حساسی از تاریخ، در تاریخ ترکیب جمعیتی و سازمان‌دهی مجدد اتحاد سیاسی در ایالات متحده و در تاریخ تولیدات روشنفکری در کلان‌شهرها منتشر شد. هر یک از این وجوه درخور تشریح است. انتشارِ کتاب «شرق‌شناسی» نوشته‌ی ادوارد سعید در ۱۹۷۸، تاثیرِ بسزایی بر تاریخِ روشنفکری گذاشت. آنچه بعد از دو دهه انقلاب از ۱۹۵۴ تا ۱۹۷۵ در پیش بود، از میان رفتنِ تعادلی کلی در کشورهای غربی به نفعِ جریانِ راست بوده است.

ایجاز احمد در مقاله «شرق‌شناسی و پس از آن» می‌گوید: «این هجومِ جهانیِ راست و عقب‌نشینیِ جهانیِ چپ، حتی در ملی‌گراییِ مرسومِ ما، پس‌زمینه‌ی اساسی هر تحلیلی از ساختارها و تولیداتِ روشنفکری و دریافتِ آن در زمانه‌ی ما محسوب می‌شود». شکل‌گیریِ نوعی روشنفکریِ کاملاً جدید.

بخشی از متن:

جذابیتِ موضعِ ضد اومانیستی نیچه‌ای در بحثِ پیشِ‌رو به چه دلیل است؟

«شرق‌شناسی» در نادرست‌نماییِ اسلام چه نقشی داشته است؟ و آیا بازنماییِ درست چیزی ممکن است یا خیر؟

چگونه خردگریزی و ساختِ پیش‌فرض‌های سطحی در بسیاری از کتب بیشترین نفوذ را بر نظریه‌پردازانِ فرهنگیِ سرشناسِ امروزی داشته‌اند؟

لازم به ذکر است که «شرق‌شناسی» برایِ اولین بار در حوزه‌ی معروف به «جهان سوم» انتشار نیافت. اعتبارِ جهانیِ آن در جایگاهِ یک اثر مدرن کلاسیک قرار دارد. این کتاب وقفِ اثباتِ سوءنیت و سلطه‌طلبیِ همه دانش‌های اروپایی شده بود.

مداخلاتِ ادوارد سعید پس از اولین انتشارِ کتاب، بدونِ شک پُربار و متنوع بوده است.

سعید می‌گوید: «در ارتباط میانِ خدایگان و بنده به طورِ عام، در همه معانیِ امپریالیستی، استعماری یا نژادی، نژاد هم بر طبقه و هم بر جنسیت اولویت دارد».

سعید درباره‌ی فوکو و مفهومِ قدرتِ او تردید داشت: «…کارِ او نادیده گرفتنِ تغییر و قرار دادنِ قدرتِ مطلق در هاله‌ای از ابهام است…».

بزرگترین تغییرِ موضعِ سعید در زمینه‌ی ملی‌گرایی رخ داده است. درست در سال‌های پیش از انتشارِ «شر‌شناسی»، موضعِ او از ملی‌گراییِ فرهنگیِ موجود در جهان سوم غیر قابل تفکیک بود. آنچه ما عادت داشتیم از تو بشنویم، روایتی از گناهکاریِ اروپاییان و معصومیتِ غیر اروپایی‌ها بود. اما از حدودِ سال ۱۹۸۴، رویکردِ وی به‌طرزِ شگرفی شروع به تغییر کرد. با ردِ ملی‌گرایی و نفیِ مفهومِ ملت و مرز های ملی، روزبه‌روز بر تغییراتِ او افزوده شد.

.

۰ دیدگاه

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

ارسال دیدگاه

سبد خرید ۰ محصول