ایدهی فصل
«زبان و تصویر (۳)»
تصویر عکاسی چه تفاوتی با سایر تصاویر دارد؟ این سوال ما صرفاً مربوط به ابزار دوربین و مدیوم هنری نیست، بلکه ما را به پرسش از ذات تصویر عکاسانه هدایت میکند. در این پرونده مقالهی معروفی از آندره بازن به نام «هستیشناسی تصویر عکاسی» را ترجمه کردهایم و در ادامه با تمرکز بر آرای رولان بارت، در ۵ مقاله به رابطهی بین عکاسی و زبان پرداختهایم.
«آینه و تصویر»
تصویر بازتابی اولین تصویری است که آدمی دیده است و طنین حیرت این مواجهه ی آغازین را میتوان هنوز در اسطورههای کهن بازیافت. امروزه در برابر آینهها و دوربینها (که دیگر تبدیل به آینهای دیجیتال شدهاند) این مواجهه آنقدر تکرار شده که اهمیت آن فراموش شده است. مطالب این پرونده اهمیت تصویرِ آینه را در زمینههای مختلف روانکاوانه، تاریخی و اجتماعی، بررسی میکند و نگاهی میاندازد به نقشی که آینه در خلق تصاویر نقاشی و پیدایش و توسعهی دوربین عکاسی داشته است.
بحث فصل
«بیماریهای همهگیر در بطن تخیل هنری»
از کرونا و بیماریهای همهگیر بسیار گفته شده، اما کمتر از دریچهی نظریه و تاریخ به آن فکر کردهایم. در این پرونده سعی کردیم به نشانهشناسی طاعون و بیماریهای همهگیر در هنر اروپا بپردازیم. نقش آن را در تخیل هنری بکاویم. یکی از مقالات این بخش که بیش از ۱۱ هزار کلمه است. بررسی مفصل و چندلایهی تابلویی است از نیکولای پوسن، به نام «بیماری همهگیر در اِشدود» که نمونهی کمنظیری است از تکنگاری دربارهی آثار هنری. همچنین ۱۲ تابلوی هنری را بررسی کردهایم که همگی به نحوی با بیماری همهگیر مرتبط هستند. در ادامهی این بخش تلاش کردیم در واکنش به شیوع بیماری کرونا، از تجربهی خودمان نسبت به بیماریهای جمعی بگوییم.
درسگفتار
تاریخ هنر و فرهنگ ایران: گفتار هشتم