بخشی از متن:
هر ملت دایرۀ صنایع مستظرفۀ خود را بمرور زمان وسعت داده و از پرتو آثار آن، روح ملی خود را زنده و هیئت جامعه را بشاهراه ترقی و تکامل دلالت نموده است. اما ملت ایران امروزی از چند قرن باین طرف قدمی در این راه بر نداشته سهل است که از خراب کردن و نابود ساختن بسیاری از آثار قدیمۀ ایران نیز کوتاهی نورزیده است بطوریکه امروز دربارۀ صنایع مستظرفه و حتی در پیشه‌وری نیز از بسیاری از ممالک کوچک دنیا پس افتاده است! فرانسویها یک مثال دارند که میگوید: خواستن توانستن است ولی این مسئله در حق ایرانیها قابل قبول نیست زیرا که خواستن با کوشیدن همراه باید باشد تا بدرجۀ توانستن بتواند برسد و اگر نه گفتار بیکردار و آرزوی بی‌کوشش مانند نوشته‌هائی خواهد بود که در روی برف نقش بسته باشند.
مخترع و ایجاد کنندۀ حقیقی در عالم ترقیات، حس ضرورت و احتیاج میباشد. زیرا که هر یک از اختراعات علوم و فنون امروزی در یک زمانیکه مردمان بدان محتاج بوده‌اند بوجود آمده است. خوشبخت ملتی است که در دماغهای افراد آن فکر اصلاح‌طلبی و آبادی و حس احتیاج بر آموختن علم و ادب و فضل و هنر پرورش یابد! پس در اینجا معلوم میشود که هنوز در ایران بوجود صنایع مستظرفه و سایر اسباب آبادی کشور، احتیاج حس نکرده‌اند و گفتار آنان نیز مثل کلمات طوطی تقلید صرف است! این بی‌احتیاجی و عدم میل به صنایع مستظرفه را از مطبوعات ایران که زبان معنوی و ناطق حقیقی هر ملت است نیز میتوان احساس کرد!
و با تأسف زیاد باید گفت که تا امروز در زبان فارسی کتاب و یا رساله و یا مجله‌ایکه دربارۀ صنایع مستظرفه نوشته شده باشد نیست! و فاضل مرحوم فرصت شیرازی که هم شاعر و هم نقاش و بعید نیست که معمار هم بوده است و در نوشتن کتاب آثار عجم بسیار زحمت کشیده، نیز بیشتر از تعریف و شرح چگونگی صنایع جمیله به مقالات دیگر یعنی خارج از شعبه‌های صنایع مستظرفه پرداخته، و تاریخ آثار قدیمۀ ایران را نیز بطور افسانه و بدون اینکه مأخذی نشان بدهد برشتۀ تحریر کشیده است. حتی در این ایام که نهضت معارف و رنسانس ایران میرود یواش‌یواش آغاز بکند، هیچ یک از نویسندگان ایران به پیرامون موضوع صنایع مستظرفه نمی‌گردد. و بعید نیست که پرده‌های رنگارنگ صنایع مستظرفه نمی‌تواند کبک دل آنان را جذب نموده و قطره‌های باران صنایع جمیله آنقدر توانا نیست که گلهای احساسات آنان را آبیاری بکند! پس این یک دلیل است که هنوز ایرانیها بر مزایای صنایع مستظرفه پی نبرده و از جلوۀ پرده‌های روحفزای آن رم میخورند! …
۰ دیدگاه
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.