به‌بهانه‌ی سومین سالانه‌ی عکس دانشکده‌ی هنرهای زیبا/ پویا کریم

مقاله «این یک عکس است» به قلم پویا کریم، در رابطه با سومین سالانه‌ی عکس دانشکده هنرهای‌ زیبا است. درباره‌ی نگریستن به عکس‌ها دو گزاره‌ی مهم وجود داشت که فراتر از پسندِ شخصی بینندگان بود: یکی اینکه عکس‌ ها فاقد زیباشناسی‌اند و دیگری اینکه برای سنّت‌شکنی‌کردن باید سنّت را شناخت. متن حاضر می‌کوشد نشان دهد که زیباشناسیِ عکس‌ها فراتر از زیباشناسی عامه‌پسند، تبلیغاتی و بازاری است و عکس‌ها زیباشناسی عکاسانه دارند، و همچنین کاملاً درون چارچوب زبان عکاسی جای می‌گیرند و هیچ‌گونه ساختارشکنی و سنّت‌شکنی‌‌‌ای رخ نداده است؛ هم از لحاظ صوری و هم از نظر درون‌مایه. آیا مخاطب می‌تواند هر کار هنری را که در چارچوب عقل سلیم و کلیشه‌‌‌‌‌های ذهنی‌اش نمی‌گنجد سنّت‌شکن بخواند؟ این امر تنها ناشی از ناآگاهی و عدم شناخت کافی مخاطب از سنّت، زیباشناسی و زبان صوری عکاسی است.

پویا کریم از دسته‌بندی جان سارکوفسکی کمک می گیرد. به زعم سارکوفسکی زبان عکاسی دارای پنج ویژگی و خصیصه‌ی بنیادین است. خصیصه‌هایی که عبارتند از: واقعیت‌مندی (خود شیء)، جزئیات، قاب‌بندی، زمان نوردهی (زمان‌مندی) و نقطه‌ی ‌دید. ازاین‌رو، زبان عکاسی و زیباشناسی‌هایش (گسست یا نقص، اتفاق و پیش‌پاافتادگی) بر مبنای ترکیب و هم‌نشینی این ویژگی‌ها شکل می‌گیرد. مجموعه‌های سومین سالانه‌ی عکس دانشکده‌ی هنرهای زیبا بر مبنای نسبت میان زبان خودبسنده‌ی عکاسی و ساحت هنر شکل گرفته‌اند و به‌همین‌رو، عکس‌ پویا ها روی مرز میان عین و ذهن، واقع‌گرایی و بیان‌گرایی، مستند و انتزاع در حال حرکت‌اند. عکس‌ها به اینجا و اکنون می‌نگرند و عکاس به‌طور هم‌زمان به تجربه‌ی عینی و تجربه‌ی زیسته احترام می‌‌گذارد.

عکس‌‌ها هم اسنادی از زمان حال‌اند و هم خوانشی از شرایط اجتماعی و فرهنگی زمانه‌ی هنرمند عرضه می‌کنند. به کلام دیگر، عکس‌‌ها زندگی امروز را توصیف می‌کنند. پویا کریم معتقد است که دانشجویان به زیباشناسی و ارزش مادی رسانه‌ی عکاسی متعهد بوده‌اند و به‌سوی احساسات‌گرایی، عواطف سطحی و زبان صوری هنرهای دیگر نرفته‌اند.