در این مقاله گزارشی خواهید خواند از هشتمین سمپوزیوم بینالمللی مجسمهسازی تهران که در اردیبهشت ماه سال ۹۶ برگزار گردید. در این سمپوزیوم ۵ هنرمند ایرانی، ۱۴ هنرمند بینالمللی و ۱۰ دانشجو در بخش دانشجویی در محوطهی برج میلاد تهران شرکت کردند. بیژن غنچهپور در این مقاله بعد از توضیحاتی دربارهی مکان برگزاری و هنرمندان این رویداد، به نحوهی برگزاری آن و رویدادهای پیشآمده پرداخته است.
بخشی از مقاله:
بنا به گزارش دبیر سمپوزیوم در بخش بینالملل ۱۸۷ هنرمند از ۵۳ کشور ثبت نام کردند که رقم قابل توجهای است. و نشان میدهد سمپوزیوم تهران در مسیر تبدیل شدن به یک سمپوزیوم مطرح در میان خیل فراوان سمپوزیومهای دنیاست. از این تعداد مجموعاً ۱۴ هنرمند از ۱۳ کشور انتخاب شدند که ۱۲ هنرمند در بخش مسابقه و با متریال سنگ گوهره به رقابت پرداختند و دو هنرمند مدعو نیز برای کار روی سنگ گرانیت مشکی دعوت شدند که بنا به شرایط متفاوت خلق اثر خارج از مسابقه بودند. هنرمندان این دوره از ارمنستان، اسپانیا، آلبانی، آلمان، اوکراین، ایتالیا، بلغارستان، ترکیه، روسیه، رومانی، ژاپن، گرجستان و لتوانی بودند که همگی سابقه و رزومه مفصلی در کار با سنگ دارند. پنج هنرمند ایرانی شرکتکننده نیز دارای یک نقطه اشتراک بودند، اینکه همگی تحصیلات دانشگاهی مجسمهسازی داشتهاند که نشان میدهد هنرمندان خودآموخته یا تجربی نتوانستهاند نظر شورای انتخاب آثار این دوره را جلب نمایند.
آثار بخش اصلی در هشتمین سمپوزیوم تهران از نظر رویکردهای کلی به چند بخش قابل تفکیکاند. در این دوره ۴ مجسمه با رویکرد فیگوراتیو هرچند با درجات مختلفی از دفرماسیون از انتزاعی تا بازنمایانه شرکت داشتند. ۱۱ اثر فرمالیستی با رویکرد مدرنیستی به مقوله فرم، و ۴ اثر نیز به شیوه انتزاعی اما نه مدرنیستی بلکه در رابطه با کارمادهی سنگ و معطوف به جریان ساخت که در آنها فرم برآمده از شرایط ماده و روشهای ساخت بوده. از زاویه دیگر نیز میتوان به آثار این دوره نگریست که قابل تامل است. در سمپوزیوم هشتم ۱۳ اثر از طریق کار روی یک قطعه یا بلوک سنگی به وجود آمدند. اتفاقی که معمولاً در ادوار پیشین سمپوزیوم نیز رایج بوده و بخشی از آن حاصل محدودیتها و نگاه سختگیرانه در طراحی فراخوان بوده که هنرمندان را به رعایت ابعاد یکسان در ارائه ماکت ملزم میکرد. اما در این دوره با حذف این محدودیت شاهد حضور ۶ مجسمه بودیم که از طریق چیدمان چندین قطعه سنگی حاصل میشدند که همین امر به نوبه خود جزو دستاوردهای مهم این دوره برای ایجاد تنوع بیشتر در آثار و امکان ایدهپردازی و آزادی عمل بیشتر هنرمندان برای ارائه پیشنهادهای خلاقانهتر میباشد. هر چند در داوری نهایی آثار این رویکرد به مراتب معاصرتر که در آن فضاسازی اثر حاصل چیدمان قطعات متکثر است مورد توجه قرار نگرفت و عمده آثار برگزیده همچنان مجسمههای مبتنی بر یک قطعه سنگی با روحیات نسبتاً مدرنیستی بودند. گنتی تاوانیکو هنرمند اهل آلبانی جایزه نخست را به دست آورد، مصطفی محسنی از ایران دوم، و فرانچسکو برناردنی از ایتالیا و کاتسومی ساکای از ژاپن مشترکاً سوم شدند. اضافه شدن جوایزی تحت عنوان استعداد جوان که به محمد مروستی رسید و همچنین سه برگزیده در بخش دانشجویی نیز از جوایز منحصر به سمپوزیوم هشتم بودند.
با نگاهی به سیاستها و تغییراتی که سمپوزیوم نوپای مجسمهسازی تهران در این هشت دوره تجربه کرده میتوان گفت که این سمپوزیوم همچنان در حال پوست اندازی و آزمودن روشهای متفاوت اجرایی است تا به استانداردهای مورد نظر برسد و در میان حجم بالای سمپوزیومهایی که در اقصا نقاط جهان در حال برگزاریاند خودی بنمایاند و جایگاه خود را تثبیت نماید. با این روند میتوان امیدوار بود که سیاستهای بازتر در استقبال از گرایشهای بهروزتر در طراحی فراخوانهای سالهای آینده به نحوی مورد نظر قرار بگیرند که حتی شاهد آن باشیم که سمپوزیوم تهران از شرایط محصولمحوربا محوریت تولید مجسمه در بازهء زمانی محدود گذر کرده و از رفتارهای معاصرتر، خلاقانهتر، و با آزادی عمل بیشتر هنرمندان در ارائه ایدههایی که تمام قابلیتهای کارماده سنگ را به چالش بکشند نیز استقبال نماید.