مقالهی «معنای منفرجه و حاد نزد رولان بارت و وظایف شرح عکس» به قلم درِک اتریج و ترجمه مهدی حبیبزاده است. رولان بارت (Roland Barthes) نویسنده فرانسوی (۱۹۱۵-۱۹۸۰) است. او شهرت خود را مدیون آثار تراز اولی است که در زمینهی نشانهشناسی و نقد ادبی آفرید. بارت استاد کرسی نشانهشناسی کلژ دو فرانس بود. رولان بارت در جستجوی نامی برای آن قسم معنای مازاد و مفرط كه وجودش را در برخی نماهای ساكن فيلمهای آيزنشتاين حس میكند. واژهی لاتين obtuse را پيدا میكند يا شايد دقيقتر آنكه بگوييم اين واژه به ذهنش خطور میكند. او توضيح میدهد چرا واژهی فوق به نظر گزينهی مناسبی [برای اين معنا] است. «واژهی ( obtuseمنفرجه) يعنی كُند، گرد… زاويهی منفرجه بزرگتر از زاويهی قائمه است. مثلاًدر لغتنامه آمده زاويهی منفرجهی ۱۰۰درجه است. به همين ترتيب معنای سوم نيز بهنظرم معنايی است بزرگتر از آن سازهی عمودیِ محض. معنایی بُرنده و قانونی كه در روايت ديده میشود.
در این مقاله، درِک اتریج به سراغ مفاهیم بنیادی در تفکر رولان بارت نسبت به تصویرهای عکاسانه رفته است. مفاهیمی چون پونکتوم، استودیوم و از همه مهمتر منفرجه و حاد. مفاهیمی که گاه پیچیده جلوه میکنند اما اتریج با مثالها و تصاویری که بارت در کتابهایش بهره گرفته این مفاهیم را به شکل سادهتری برایمان شرح خواهد داد.
مطالعهی بیشتر : مقالهی «نگارش تصویر بعد از رولان بارت» به قلم ژان میشل راباته
مطالعهی مقالات دیگر پیرامون پدیدارشناسی تصویر