سال‌های ۵۷ تا ۷۵ چگونه گذشت / کریم نصر

معرفی مقاله:

مقاله «سال‌های ۵۷ تا ۷۵ چگونه گذشت» به قلم کریم نصر منتشر شده است. در این متن می‌خوانیم: ایدئولوژی‌های چپ و راست همیشه تأثیرات خود را در تمامی زمینه‌ها از جمله فعالیت‌های فرهنگی گذاشته‌اند. به راحتی می‌توانیم در فلسفه، ادبیات، سینما، تئاتر و حتی موسیقی این تأثیر را از سال ۵۷ در ایران بازخوانی کنیم. اما برای نقاشی داستان کمی متفاوت‌تر است. چرا که برای جوانان که در این دو دهه نقاشی را به عنوان رشته و حرفه برگزیدند. سؤال‌هایی مطرح می‌شده است. من‌جمله نقاشی چیست؟ مدرنیسم چیست؟ پرسش درباره ماهیت نقاشی با جواب‌های سلیقه‌ای از سوی معلمان یا هنرمندان روبرو می‌شد.

چون در گام اول مسئله تعهد، هنر اجتماعی و رابطه‌ی آن با ایدئولوژی حاکم به میان می‌آمد. اما در مورد پرسش دیگر؛ مدرنیسم چیست؟ منابع زیادی آن روزها برای دانشجویان و محققین قطعا به گستردگی مقالات این روزها نبوده است. حتی هنرمندان خارج درس خوانده هم تعریف و تجربه عمیق از مدرنیسم نداشتند. بعضا در پاسخ‌گویی صریح دچار تناقض و مشکل می‌شدند. چرا که هر کدام گرایشات خاص خود را در این موضوع دخیل می‌کردند. در این مقاله به قلم کریم نصر می‌توانیم با سیر تاریخی/ ایدئولوژی نقاشی در این دو دهه آَشنا شویم.

با ذکر نمونه از آثار و گرایشات نقاشان بیشتر درک می‌کنیم. بسیاری از نقاشان مسیر را انتخاب کردند. بعضی نیز با مطالعه آثار هنرمندان برجسته قرن بیستم در صدد پاسخ‌گویی به پرسش‌های خود بودند. مخصوصا مسئله هویت. گرچه از سقاخانه‌ای‌ها تلاشی برای ارتباط با گذشته شکل گرفت. اما در دهه دوم این سال‌ها، این مسئله، دغدغه هنرمندان نقاش شد. مثلا هویت دینی. چگونگی درک مدرنیسم، پاسخ اصلی کریم نصر در این مقاله است. البته پاسخ، پرسش‌های خیلی از دانشجویان نیز می‌باشد.

بخشی از مقاله:

سال‌های مقارن انقلاب ایران از هر نظر دوران ویژه‌ای بودند، زیرا هم رویدادهای داخلی و هم دگرگونی‌های خارج از مرز‌های ایران پیام‌آور حوادث طوفانی و غیرمنتظره‌ای بودند كه در شرف تكوین بود: در سطح جهانی دنیا با اعتراضات خشونت بار روبرو بود. جهان به دو اردوگاه كاملاً متعارض و آشتی‌ناپذیر چپ و راست تقسیم شده بود و بیشتر روشنفكران به هر صورت گرایشی به یكی از این دو اردوگاه داشتند و این دو ایدئولوژی تاثیرات خود را در زمینه‌ی فعالیت‌های فرهنگی به بارزترین شكل نشان می‌دادند. فلسفه، ادبیات، سینما، تئاتر و حتی موسیقی نمی‌توانست خود را از سیاست كنار بكشد و همگی با آن در آمیخته بودند…