درباره‌ی ایده‌ی پرتره و پرتره‌نگاری

درباره‌ی ایده‌ی پرتره و پرتره‌نگاری

در ادامه بحث در مورد ژانرهای تصویری، در این شماره به ژانر پرتره‌ پرداخته‌ایم. تلاش ما آن بوده تا در عین ارائه چشم‌اندازی كلی از ویژگی‌ها و تحولات اصلی این ژانر، بحث را از حوزه تاریخ هنر و سبك‌شناسی فراتر ببریم و تاریخ پرتره‌نگاری را در زمینه تحولات تاریخی كلان‌تری مشاهده كنیم كه درك غالب هر دوره از مفاهیم فردیت و هویت فردی، نقش‌های اجتماعی، ظاهر و باطن، جسم و روح، تن و روان، و سایر مفاهیم و انگاره‌های مرتبط با این ژانر را به وجود آورده، و تاریخ پرتره‌نگاری را به تعبیری به تاریخ مصورِ انگاره‌های مختلف در مورد مفهوم انسان و نفس فردی نزدیك كرده‌اند.

مقاله اول چشم‌اندازی تاریخی از برخی ویژگی‌ها و مسائل كلی پرتره و پرتره‌نگاری، با تمركز بر یكی از دوره‌های اوج این ژانر، یعنی فاصله میان آغاز قرن پانزده تا اواخر قرن هفده میلادی، فراهم می‌كند. متن دوم (كه توضیح بیشتر در مورد آن در ابتدای متن آمده است) از خلال تفسیر سه پرتره سنخ‌نما، تحولات كلانی را كه طبق دوره‌بندی سه‌گانه جوامع سنتی، مدرن و پست‌مدرن در انگاره‌های غالب در مورد انسان و سوژه انسانی ایجاد شده‌اند، مورد بحث قرار می‌دهد. در متن سوم، ‌جان برگر دلایل افول ژانر پرتره در دوره مدرن را در چارچوب تغییراتی كه در واقعیت تاریخی هویت‌ها و نقش‌های اجتماعی پدید آمده‌اند بررسی می‌كند. در متن چهارم نوعی سنخ‌شناسی كلی از انگاره‌های تاریخی مختلف از ژانر پرتره ارائه شده است، و این سنخ‌های كلی به‌مثابه‌ دریافت‌های مختلف در مورد مفهوم انسان و پتانسیل‌های اخلاقی و معناساز او تفسیر می‌شود. در بخش دوم این مقاله نیز از طریق طرح دوگانه‌هایی چون چهره ‌ـ ‌بدن و انسان‌ـ‌ حیوان، برخی دلالت‌های اخلاقی و هستی‌شناختی ژانر پرتره برجسته می‌شوند و نسبت میان ژانرهایی چون فیگور برهنه، و نقاشی از فیگور انسان به طور كلی، با پرتره به طور ضمنی مورد بحث قرار می‌گیرد. در مقاله پنجم كه باز توضیح بیشتر در مورد آن در آغاز متن آمده است، چارلز تیلور كه یكی از بزرگ‌ترین فیلسوفان زنده دنیاست، انگاره انسان به عنوان موجودی دارای «درون» و نفسِ تمایزاتی چون درون‌/ بیرون را به عنوان پدیدارهایی تاریخی و متعلق به دوره مدرن تحلیل می‌كند. و بالاخره متن ششم، با عطف توجه به تحولات عینی و ذهنی و تاریخی و فرهنگی چند دهه اخیر كه در آن نفس مفاهیمی چون بازنمایی، واقعیت، و رابطه با مرجع یا مصداقی خارج از حوزه بازنمایی زیر سؤال رفته‌اند، بحث نسبت میان هنرمند، انسانِ موضوعِ اثر (پرتره)، و محصول داد و ستد میان آن دو (خود اثر) را در چشم‌انداز مسائل اخلاقی‌ای كه حول این ژانر شكل می‌گیرند به بحث می‌گذارد.

 

سبد خرید ۰ محصول