مقاله‌ی «تصویر کهن تبریز» نوشته‌ی ارسلان آقاخانی است. امروزه تمرکزگرایی فرهنگی در ایرانِ معاصر راه را بر نگاه آسیب‌شناسانه به انحطاط فرهنگ و هنر ایران بسته است. و در غیر این صورت، اهمیت آن را در منظر عمومی کاسته است. شاید بر کوس انحطاط زدن در ساحت تاریخی و فرهنگی، بدبینانه به‌نظر رسد. اما آنچه مباحث پیرامون این انحطاط را به محاق می‌برد. همان مفاهیم مستتر در لفظ تمرکزگرایی فرهنگی‌ست. که راه را بر ارزیابی راهبردی ابعاد هنر ایران در دوران گذشته و ارتباط آن با زمانه‌ی ما، ناهموار می‌سازد.
جهان‌بینی هنر ایران تا حدود زیادی درون شهرهای ایرانِ قدیم نهفته است. چندان که ردیابی فکر و آثار هنری قرون گذشته نشانی‌ست از اینکه مفاهیم ذاتی جهان هنر ایرانی، در کیفیات و ویژگی‌های این شهرها نهفته است.
بخشی از مقاله:
تبریز یکی از شهرهای تأثیرگذار و مهم در توسعه‌ی فرهنگ ایرانی بعد از اسلام است. و در توسعه‌ی معماری، خوشنویسی، کتابت و نگارگری نقشی اساسی در کنار سایر شهرها داشته است. بر اساس اسناد تاریخی می‌توان به این نتیجه رسید که ساحت نگارگری ایرانی بعد از اسلام، حیات خود را از منطقه‌ی آذربایجان و به‌ویژه شهر تبریز آغاز کرده است.
تاریخ اولیه‌ی شهر تبریز هنوز به‌درستی معلوم نیست و بحث‌های زیادی در این‌باره مطرح است. برخی ادعا کرده‌اند که بهشت عدن در محل فعلی شهر تبریز بنا شده بود. ۱ شماری از محققان بر این باورند که دژ «تارویی_تارمکیس» که نام آن در کتیبه‌ی سارگون دوم آمده، در محل شهر کنونی تبریز قرار داشته و همچنین اکتشافات انجام‌شده طی سال‌های ۱۳۸۰ در سایت موزه‌ی عصر آهن در حوالی مرکز تبریز نشان از وجود تمدنی در هزاره‌ی اول و دوم قبل از میلاد دارد. ۳ تبریز یکی از قدیمی‌ترین پایتخت‌های ایران در طول تاریخ است، از جمله پایتخت حکمرانی یکی از فرماندهان اسکندر مقدونی به نام آتروپات، پایتخت سیاسی در زمان اتابکان، خوارزم‌شاهیان، چوپانیان، جلایریان، قره‌قیونلوها، آق‌قیونلوها، صفویان و ولیعهدنشین ایران در دوره‌ی قاجار…