در ادامه بحث در مورد ژانرهای تصویری، در این شماره به ژانر پرتره پرداخته‌ایم. تلاش ما آن بوده تا در عین ارائه چشم‌اندازی کلی از ویژگی‌ها و تحولات اصلی این ژانر، بحث را از حوزه تاریخ هنر و سبک‌شناسی فراتر ببریم و تاریخ پرتره‌نگاری را در زمینه تحولات تاریخی کلان‌تری مشاهده کنیم که درک غالب هر دوره از مفاهیم فردیت و هویت فردی، نقش‌های اجتماعی، ظاهر و باطن، جسم و روح، تن و روان، و سایر مفاهیم و انگاره‌های مرتبط با این ژانر را به وجود آورده، و تاریخ پرتره‌نگاری را به تعبیری به تاریخ مصورِ انگاره‌های مختلف در مورد مفهوم انسان و نفس فردی نزدیک کرده‌اند.
مقاله اول چشم‌اندازی تاریخی از برخی ویژگی‌ها و مسائل کلی پرتره و پرتره‌نگاری، با تمرکز بر یکی از دوره‌های اوج این ژانر، یعنی فاصله میان آغاز قرن پانزده تا اواخر قرن هفده میلادی، فراهم می‌کند. متن دوم (که توضیح بیشتر در مورد آن در ابتدای متن آمده است) از خلال تفسیر سه پرتره سنخ‌نما، تحولات کلانی را که طبق دوره‌بندی سه‌گانه جوامع سنتی، مدرن و پست‌مدرن در انگاره‌های غالب در مورد انسان و سوژه انسانی ایجاد شده‌اند، مورد بحث قرار می‌دهد. در متن سوم، جان برگر دلایل افول ژانر پرتره در دوره مدرن را در چارچوب تغییراتی که در واقعیت تاریخی هویت‌ها و نقش‌های اجتماعی پدید آمده‌اند بررسی می‌کند. در متن چهارم نوعی سنخ‌شناسی کلی از انگاره‌های تاریخی مختلف از ژانر پرتره ارائه شده است، و این سنخ‌های کلی به‌مثابه دریافت‌های مختلف در مورد مفهوم انسان و پتانسیل‌های اخلاقی و معناساز او تفسیر می‌شود. در بخش دوم این مقاله نیز از طریق طرح دوگانه‌هایی چون چهره ـ بدن و انسان‌ـ حیوان، برخی دلالت‌های اخلاقی و هستی‌شناختی ژانر پرتره برجسته می‌شوند و نسبت میان ژانرهایی چون فیگور برهنه، و نقاشی از فیگور انسان به طور کلی، با پرتره به طور ضمنی مورد بحث قرار می‌گیرد. در مقاله پنجم که باز توضیح بیشتر در مورد آن در آغاز متن آمده است، چارلز تیلور که یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان زنده دنیاست، انگاره انسان به عنوان موجودی دارای «درون» و نفسِ تمایزاتی چون درون/ بیرون را به عنوان پدیدارهایی تاریخی و متعلق به دوره مدرن تحلیل می‌کند. و بالاخره متن ششم، با عطف توجه به تحولات عینی و ذهنی و تاریخی و فرهنگی چند دهه اخیر که در آن نفس مفاهیمی چون بازنمایی، واقعیت، و رابطه با مرجع یا مصداقی خارج از حوزه بازنمایی زیر سؤال رفته‌اند، بحث نسبت میان هنرمند، انسانِ موضوعِ اثر (پرتره)، و محصول داد و ستد میان آن دو (خود اثر) را در چشم‌انداز مسائل اخلاقی‌ای که حول این ژانر شکل می‌گیرند به بحث می‌گذارد.
مطالعه‌ی مقالات این بخش:
مقاله‌ی «دوران باشکوه هنر پرتره» به قلم نوربرت اشنایدر
مقاله‌ی «چهره‌هایی درحال دگرگونی» به قلم ریچارد کرنی
مقاله‌ی «نگرش متغیر انسان در پرتره» به قلم جان برگر
مقاله‌ی «بدن داشتن، چهره بودن» به قلم مجید اخگر
مقاله‌ی «درون/ بیرون» به قلم چارلز تیلور
مقاله‌ی «پرتره در عصر ثبت و ضبط دیجیتال آن» به قلم مهدی نصراله‌زاده