تاریخی خاص پی می‌گیریم. مقاله نخست متمرکز بر درکی است که برخی نقاشان سمبلیست و اکسپرسیونیست انتهای قرن نوزدهم و ابتدای قرن بیستم از مفهوم طبیعت و نسبت آن با جامعه و تحولات تاریخی پیرامون خویش داشتند. دو متن پس از آن، با تمرکز بر سنت منظره‌پردازی انگلیسی و ابعاد مختلف آن، امکان‌های مختلف درک انتقادی بدنه واحدی از آثار و گفتمان‌های پیرامون آن را به ما نشان می‌دهند. متن کوتاه جاناتان هریس، شرح کتابی از جان بَرِل، مورخ هنر جدید با عنوان سویه پنهان منظره است که در همین مورد نوشته شده است. متن بعدی، به‌تفصیل به نحوه درآمیختن کار منظره‌پردازی چهره‌هایی چون کانستبل و ترنر با تحولات تاریخی و اجتماعی زمان آنها می‌پردازد و از این نظر امکان مقایسه با درک جان برل از همین موضوع را فراهم می‌سازد. اما مقاله تألیفی آخر از منظری متفاوت نوشته شده و دیدگاهی کلی در آن ارائه می‌شود که نقاشی منظره نیز به عنوان یک نمونه در چارچوب آن مورد بحث قرار می‌گیرد. این متن برخلاف متون قبلی که کم‌و‌بیش با دیدگاهی تاریخ‌باور به موضوع می‌پرداختند از منظری تحلیلی‌ـ طبیعت‌گرا نقاشی منظره را مورد بحث قرار می‌دهد و به این ترتیب می‌توان آن را در پیوند با مقاله آخر شماره گذشته درک کرد. به این ترتیب، قرائت این مقالات در کنار یکدیگر نوعی آگاهی نسبت به دیدگاه‌های بدیل کلانی را در ما ایجاد می‌کند که نحوه سخن گفتن و تحلیل ما در مورد موضوعی همچون منظره را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
.
مطالعه‌ی مقالات این بخش:
نظریه‌ی تکاملی هنر؛ تکرار، تغییر، انتخاب / محمدرضا یگانه‌دوست
کانستبل، ترنر، و منظره‌نگاری رمانتیک / برایان لوکاچر / ترجمه: ابوالفضل توکلی‌شاندیز
سویه‌ی پنهان منظره / جاناتان هریس / مجید اخگر
نقاشی منظره‌ی سمبلیستی: مونک، ردُن، مانه و هودلر / استفن آیزنمن، تامس کرو و… / ترجمه: سیدمحمد آوینی