معرفی مقاله:
همانطور که از اسمِ مقاله بر می آید، «ایران در اتاقِ تاریک»، تصویری است که عکاسان اروپایی در فاصله اوایلِ سلطنتِ ناصرالدین شاه تا اوایلِ دورانِ پهلوی(۱۰۰ سال) از ایران ثبت کرده و به نمایش گذاشته اند. در این مقاله، فهرستی از این عکاسان اروپایی که به عنوانِ معلم، محقق یا باستان شناس به ایران سفر کرده اند به همراه شرح کوتاهی از فعالیت هایشان معرفی می‌شود.
.
عکاسان اروپایی
از ژول ریشار گرفته که به دربارِ ناصر الدین شاه راه می یابد. به روشِ داگروتیپ ثبتِ پرتره می کند. در نهایت به تابعیت ایران در می آید تا بسیاری دیگر از عکاسانِ اتریشی، ایتالیایی و فرانسویِ دیگر.
از برجسته ترین عکاسانِ ابنیه تاریخیِ ایران می توان از اوگوست کرشیشِ اتریشی و لوئیجی پِشه ایتالیایی نام برد. به طورِ مثال، پشه نخستین کسی است که از تخت جمشید و پاسارگاد عکاسی کرده. و به وطنش فرستاده است. پس از برقراری ارتباطِ رسمی با کشورِ ایتالیا، نخستین سفیرِ ایتالیا راهیِ تهران شد. عکاسی به نام لوئیجی مونتابونه، همراه با هیئتِ سفرا به ایران آمده. او شروع به عکاسی حرفه ای و با کیفیت از مکانهای تاریخیِ ایران و چهره مردانِ طبقاتِ مختلفِ اجتماع می کند.
مُنا زهتابچی، سپس درباره ارنست هولستر، سیم کشِ خطوطِ تلگراف می نویسد. کسی که عکس های مستندِ او در واقع تحقیقی قوم نگارانه از اصفهان اند. یا درباره آنتوان سوروگین، که جنبه هایی از فرهنگِ ایرانی همچون زندگیِ زنان، مذهب، آداب و رسوم و … را به نمایش در می آورد. عکسِ زنِ ایرانی از پرطرفدار ترین عکس های او بود. در میانِ فهرستِ عکاسان، نامِ گرترود بل، به عنوانِ اولین زنِ انگلیسی که از سفرش به ایران کتابی با عنوانِ «تصاویری از ایران» منتشر می کند، می درخشد.
آرتور اپهام پوپ، نویسنده کتابِ «سیری در هنرِ ایران» نیز برای مطالعه و تحقیق در آثارِ معماریِ ایران و عکسبرداری علمی از آنها به ایران مسافرت کرد. علاوه بر اینها، می توان نامِ بسیاری دیگر از این عکاسان و محققانِ به نامِ آن دوران و زمینه فعالیتشان را در مقاله خانم زهتابچی جستجو کرد.
.
بخشی از مقاله:
در ایران پس از سال ۱۸۶۰م عکاسی در برنامه‌ی درسی مدرسه دارلفنون گنجاده شد. نخستین دستاندرکاران عکاسی در ایران، در حقیقت اروپاییانی از فرانسه، اتریش و ایتالیا بودند که در این مدرسه تدریس می‌کردند. اما عکاسی غربیان از ایران تنها محدود به چند معلم اروپایی مدرسه دارالفنون نمی‌شود. در اوائل قرن نوزدهم تب جهانگردان و ماجراجویانی که با انگیزه‌های گوناگون سودای شرق در سر می پروراندند بالا گرفته بود…