
یحیی دهقانپور
یحیی دهقانپور از شخصیتهای برجسته و تأثیرگذار عکاسی ایران به شمار میرود. او ابتدا در رشتهی ادبیات فارسی در دانشگاه تهران تحصیل کرد ولی از اوایل دهه ۱۳۴۰ به عکاسی روی آورد. عکسهایش در مجلات تلاش، فردوسی و نگین چاپ میشد. عکسهای او از تشییع جنازهی فروغ فرخزاد (۱۳۴۵) نمونهی شاخصی از نگاه شخصی و نوپردازانه در عکاسی مستند است.
دهقانپور برای تحصیل در رشتهی عکاسی نخست به انگلستان (۱۳۵۴)، سپس به امریکا رفت. دورهی کارشناسی عکاسی را در انستیتو هنرِ سَنفرانسیسکو گذراند. در دوران تحصیلش شاگرد اساتیدی همچون جری برشارد، لیندا کانر، انسل آدامز، دویٔین مایکلز، آلن سکولا بوده است. عکسهای او در آمریکا با لحنی طنزآمیز جنبههایی از فرهنگ عمومی آمریکایی را نشان میدهند. بازگشت دهقانپور به ایران مقارن بود با تظاهرات مردمی ضد رژیم شاه. او با نگاهی تیزبین جنبههای غالباً ناآشکار از رویداد انقلاب (۱۳۵۷) را به تصویر کشید. بخشی از این عکسها با عنوان «و بدین سان شهیاد فرو ریخت» در انجمن فرهنگی ایران و فرانسه به نمایش گذاشته شد. در سالهای پساانقلاب در دانشکدهی صداوسیما، دانشگاه تهران، دانشگاه هنر، دانشگاه الزهرا و دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس پرداخت. او در مقام مدرس ضمن آشنا کردن دانشجویان با گرایشهای مختلف عکاسی جهان، آنان را به جستوجوی زبانی نو در عکاسی ترغیب میکند. یحیی دهقانپور در کتاب پنج نگاه به خاک (۱۳۶۱) ـ همراه بهمن جلالی ، کریم امامی، مهدی خوانساری و مهشید فرهمند ـ در قالب عکاسی مستند، نگاهی نو و شخصی را به سویههایی از فرهنگ ایرانی نشان داد. در دههی ۱۳۷۰ مجموعههای کوهپایهها، حمل ونقل و پل را با همکاری شهرداری تهران پدید آورد. در این مجموعهها زوایای فرهنگ اوقات فراغت و نیز نسبت فضای شهری با رفتار شهری را کاوید. در دههی ۱۳۸۰، با استفاده از روش چینش موزاییکی، مونتاژ و به کارگیری خلاقانهی دوربین پانوراما در ارائهی چشماندازی نو در عکاسی کوشید. رویکرد نوگرایانه و کنایهآمیز در مستندنگاری خردهفرهنگهای جامعهی ایرانی و آزمایشگری مستمر در شیوههای کنش عکاسی از ویژگیهای بارز آثار دهقانپور است.
از جمله نمایشگاههای انفرادی یحیی دهقانپور میتوان به «بدینسان شهیاد فرو ریخت» (۱۳۵۸) در انجمن ایران و فرانسه، و چهار مجموعه برای مرکز مطالعات و برنامهریزی تهران (۱۳۷۱ـ۱۳۷۵) اشاره داشت. یحیی دهقانپور در دانشگاههای مختلف عکاسی تدریس میکند. از جمله کتابهای آثار او میتوان این موارد را نام برد: پنج نگاه به خاک ، کوهپایههای شهر تهران، ایران نگاهی دیگر، و مجموعهی «از آبی آسمان تا آبی دریا».
.
برای مطلاعهی بیشتر میتوانید مجموعهی «یحیی دهقانپور در حرفه: هنرمند» را از سایت ما تهیه کنید.