«پادگان آباد» عنوان مقاله‌ای از محمد قائد در باب تهران و تغییراتش است. قائد با تاکید بر وجه نظامی بودن تهران در ابتدا، نشان می‌دهد که چه قسمت‌هایی از این شهر متعلق به قشون نظامی بوده و در گذر زمان در اختیار سایر ارگان‌ها قرار گرفته است. نویسنده به جایگاه تاریخی شهر رجوع می کند و روند شکل‌گیری شهر نظامی شده را از دوره قاجار مرور می‌کند.
بسیاری از اراضی شهری تهران که روزگاری اطراف شهر بوده‌اند و امروز در میان شهر واقع شده‌اند. زمین‌های نظامی بوده‌اند که رفته‌رفته تغییر کاربری داده اند. مقاله از این موضوع گریزی به چگونگی شکل‌گیری شهرهای بزرگ در ایران می‌زند. اینکه چگونه افراد در دوگانه‌ی نیاز به آرامش زندگی در روستا و مواهب زندگی در کلانشهر قرار گرفته‌اند، برای هر یک از طرفین این دوگانه نیازهایی در انسان وجود دارد که نمی‌تواند از آنها صرف نظر کند.
بخشی از متن:
چه درصدي از سطح شهرهاي بزرگ دنيا سربازخانه است؟ تأملي مقايسه‌اي در اين نکته از روي نقشه تقريباً ناممکن است. در نقشه‌هاي معمولي که در فروشگاه ها يا اينترنت يافت مي‌شود مراکز نظامي شهرها مشخص نشده‌اند. نقشه‌اي که چنين اطلاعاتي داشته باشد مشمول طبقه‌بندي است و در دسترس همگان قرار نمي‌گيرد. بگيرد هم به درد مسافر و توريست نمي‌خورد.
درهرحال، تهران (با “ط”) در آغاز، قرارگاه قشون و تجهيزات بود. مکاني در دامنة البرز با آب گوارا و هواي خوش. چهار‌راهي، يا شايد پنج‌راهي، که يک جاده‌اش به خراسان و شرق و شمال شرق (شاخةآن به کاشان)، يکي به مازندران، يکي به قزوين و تبريز، و يکي به اصفهان و شيراز مي‌رفت. از خاکستر ويرانه‌هاي ري سر بر آورد.
پيشينة شهر باستاني ري به عهد مادها برمي‌گردد و داريوش هخامنشي در کتيبة بيستون از آن ياد کرده است. زماني “مرکز جبال” ناميده مي‌شد که نام بامسمّايي است. فاصله‌اش تا شهرِ پرجمعيت و مهم نيشابور ۱۶۰ فرسنگ و تا قزوين ۲۷ فرسنگ بود. ياقوت حموي، جغرافيدان، در حالي که از برابر يورش مغول مي‌گريخت در قرن هفتم هجري در نوشته‌هايش به زوال و ويراني آن اشاره کرده است.
با نابودي ري و مي‌توان گفت محوشدن آن شهر و نيشابور از نقشةجغرافيا، مکاني که بعدها کاخ‌گلستان نام گرفت. در اصل قرارگاه قشون و، به‌اصطلاح امروزي، دپوي تدارکات نفرات مسلح و مرکز اسب‌هاي چاپار و ارتباطات حکومت‌ها با ولايات بود. کاروانسراهاي تجاري در انتهاي شمال‌غربي کوير قرار داشت. امروز رفت‌وآمد به کوير جنوب جادةخراسان، يعني خارج‌شدن از جادةآسفالت، با توجه به ترافيک شتر و موتورسيکلت قاچاقچيان، شديداً تحت نظر است.
(نگارنده يک بار با گروهي بازديدکننده اجازه يافت به بازديد از دو کاروانسراي اين سر کوير برود. هواي آن مکان بسيار متفاوت با تهران است. آفتاب جزغاله‌کنندةکوير، و به محض اينکه تکه ابري بر سرتان سايه بيندازد، باد سرد و خشک.)