معرفی مقاله:
مارکو (ماركوس) گريگوريان هنرمندى است ارمنی‌تبار كه تاريخ و جغرافياى پرفراز و نشيب آن، به ناچار موطن‌هاى متعددى را در حافظه و خاطره زندگى پرتلاطم او رقم زده است. در سال ۱۳۱۹ به تهران آمد و فراگیری نقاشی را در مدرسة کمال‌الملک آغاز کرد. سپس به ایتالیا رفت و در آکادمی هنرهای زیبای رم نزد روبرتو ملی نقاشی آموخت. ماركو طى سال‌هاى تحصيل در «آكادمى هنرهاى زيباى رم»، اكسپرسيونيسم را به عنوان يك روش هنرى برگزيد و با بهره‌مندی از این روش، آثار بسیاری خلق کرد. روش هنری اکسپرسیونیستی، همچنان محمل مناسبی بود تا او بتواند موضوعی‌ترین اندیشه خویش را در عرصه‌ی هنر، به تصویر کشد. مارکو به هنر جهانی فکر می‌کرد. برای او هنر جهان است و جهان هنری است که او به آن اعتراف می‌کند.
پس در صدد آن است تا قالب‌های مدرن را برای ارائه آن بیابد. مارکو آثارش را به دو دسته تقسيم می‌کند: يكى كارهاى خاكى است كه دست انسان را روى خاك مطرح می‌كند. انسان براى استفاده از خاك، نقش‌ها و خطوطى گوناگون بر روى زمين ايجاد می‌كند: خط می‌كشد، خط‌ها را گود می‌كند و جوى به‌وجود می‌آورد و به اين شكل از زمين بهره‌بردارى می‌كند. در تمام اين كارها، اثر دست بشر را در روى زمين می‌توان ديد. ديگر، محصولاتى است كه با خاك نزديكى دارند و روحيه خاك در آنها ديده می‌شود. مانند نان كه به كاه و گندم بستگى دارد. در واقع اين نوعى رابطه بين كارهاى مارکو و همچنين عناصر به كار گرفته شده است. او روزهای پرخاطره و پرمخاطره‌اى را پشت سر گذاشته است. اما خاطره ايران و خاك ايران را تنها در آثارش با خود به اين‌سو و آن‌سو می‌برد. در باب این موضوع می‌توانید به مقاله «وسواس مارکو» هم مراجعه نمایید.
.
بخشی از مقاله:
ماركو گريگوريان، با نام دقيق‌تر ماركوس گريگوريان (Marcos Grigorian)، هنرمندى است ارمنى تبار كه تاريخ و جغرافياى پرفراز و نشيب آن، به ناچار موطن‌هاى متعددى را در حافظه و خاطره زندگى پرتلاطم او رقم زده‌اند! كروپتكين روسيه ـ زادگاه ماركو ـ خاك مهاجرت است كه زمان و مكان فيزيكى تولد او را در پنجم دسامبر ۱۹۲۵ م. به خاطر مى آورد!