کانسپچوالیسم / هنر مفهومی

نمایشگاهی سنتی در لباس غربی / گفت‌وگو با دکتر محمد ضیمران

بخشی از متن:

حرفه: نقاش-علل شکل‌گیری کانسپچوالیسم در غرب چه بود؟

دکتر محمد ضیمران: این مکتب زمانی شکل گرفت که نئوفرمالیسم به اوج خودش رسیده بود و بیان مفاهیم ذهنی هنرمندان در جامعه از طریق هیچ شکل دیگری امکان‌پذیر نبود. به عقیده‌ی آنها، فرمالیسم پیام‌آور نبود و همه چیز درون خودش به غایت می‌رسید. بحث فلسفی اصلاً نمی‌تواند در قالب فرم مطرح شود. پس هنرمندان کانسپچوال به تجسم مفهوم رو آوردند.

وقتی ما از فرمالیسم در غرب صحبت می‌کنیم، به‌طور ضمنی به بستر آن هم اشاره می‌کنیم، یعنی گرایش قاطع فرمالیستی در ۲۷۰۰ دانشگاه در بین ۳۰۰۰ دانشگاه امریکا، چه در میان هنرمندان و ادیبان و … پس کانسپچوالیسم به عنوان واکنشی در برابر آن فرمالیسم معنی می‌دهد.

حرفه: نقاش- در ایران چطور؟ به نظر شما آیا فرمالیسم در ایران شکل گرفته است؟

دکتر محمد ضیمران:نه. به دلیل این که کل هنر ما در اصل مفهومی بوده و هنرمندان ما همیشه در تقابل بین صورت و معنا، جانب معنا را گرفته‌اند. فرمالیسم با فرهنگ ما جور نیست. فرهنگ ما ضد فرمالیستی است. ما مفهوم‌گرا هستی، آرمانگراییم. می‌خواهیم اناالحق باشیم. پس چطور می‌توانیم فرمالیست باشیم؟

حرفه: نقاش-به تازگی حرکت تجددخواهانه‌ای به اسم کانسپچوالیسم از سوی برخی جوانان ایرانی مطرح شد و مورد حمایت مادی و اجرایی دولت هم قرار گرفت. نمایشگاهی نیز از آثار این هنرمندان برپا شد. اتفاقاً این نوگرایی برخلاف نمونه‌ی پیشین با استقبال بیش از اندازه‌ی عموم مردم مواجه شد. این پدیده را چگونه می‌توان توضیح داد؟

دکتر ضیمران:مدگرایی، نوخواهی و مفهوم‌گرایی. این نمایشگاه کانسپت به مفهوم غربی نبود. بلکه صحه گذاشتن بر توقعات پیشین خود ما از هنر بود. …

 

سبد خرید ۰ محصول