معرفی مقاله:
مقاله‌ی «عکاسی یادگاری و مستندنگاری قاجاری» به بررسی ویژگی‌های عکس‌های یادگاری دوره قاجار می‌پردازد. عکاسان دوره قاجار ثبت‌کننده‌ی نخستین پرتره‌های عکاسی در ایران هستند. عکس‌هایی که بیشتر نمایانگر شاه و اطرافیانش بودند. نوع چینش افراد در این عکس‌ها به گونه‌ای است که می‌توان از آن‌ها یک الگوی زیباشناسی مشترک استخراج کرد. آیا این الگو تحت تأثیر نقاشی‌های دوره‌ی قاجار است؟ مقاله تلاش کرده نقشِ عکاس را در چیدمان، انتخاب نور و سایر ویژگی‌های این عکس‌ها توضیح دهد. چرا عکاسان قاجار معمولاً عکس‌هایی با زمان نوردهی پائین می‌گیرند و نشانی از سایه‌روشن‌های شدید در این عکس‌ها نیست. در عکس‌های یادگاری دوره قاجار افراد با ترتیبی که عکاس مقرر کرده است در عکس قرار می‌گیرند و اغلب فرد مهم‌تر در وسط عکس دیده می‌شود.
حال نسبت این چیدمان در عکس‌ها و تاریخ نقاشی ایرانی چیست؟ آیا این تقارن و ترکیب خاص می‌تواند متأثر از نگارگری ایرانی باشد یا عکاسان تنها افراد را با نظم در کنار هم قرار داده‌اند. امیرشهاب رضویان در این مقاله با ذکر نمونه‌های بسیار متنوع از عکس‌های دوره قاجار ویژگی‌هایی چون پس‌زمینه، نور و جایگاه افراد را تحلیل می‌کند. در این بررسی استثناهایی از عکاسی مستند در میان الگوهای یکسان نیز تحلیل می‌شوند. سنت عکس‌های یادگاری همچنان در فرهنگ ایرانی وجود دارد. با بررسی عکس‌های این مقاله این سوال پیش می‌آید که آیا این سنت به عکس‌های روزمره امروزمان نیز راه یافته است یا این مسیر با پایان حکومت قاجار رو به زوال رفته است.