سید محمد بهشتی سرگذشت متمایز هنر را در طی چهل سال گذشته پس از انقلاب اسلامی بازگو میکند. آرمانی که چهل سال قبل منجر به انقلاب شد در هیچ عرصهای بهاندازهی هنر جامهی عمل به تن نپوشید. نمونهی بارز آن موسیقی است که همهی این مدت را در تردید و بلاتکلیفی و استیصال به سر برده است. نهادهای حکومتی و حاکمیتی هنوز نمیدانند موسیقی حلال اعلام شود یا حرام، آزاد باشد یا نباشد، دیدن ساز اشکال دارد یا ندارد، صدای زن شنیده شود یا نشود، اثر فاخر از مبتذل تمییزدادنی است یا نیست و … . با این همه شاهد رونق بازار هنری و مادی هنر و فرهنگ در چهار دههی اخیر هستیم.
اما به ظاهر صحنه که مینگریم همه ناراضیاند و موفقیتها را کوچک میانگارند. فضای رسمی هیچکدام از این دستاوردها را با آرمانها و خطکشهای خود منطبق نمییابد. فضای غیررسمی نیز تنها از سیطرهی سانسور و فشار و رانت و فساد و ابتذال و دم میزند. بااین حال بیشک کارنامهی هنر ایران تا اینجا، برخلاف ارزیابیهای هر دو طرف، رضایتبخش بوده است. سید محمد بهشتی این پرسش را مطرح میکند:
اما چرا؟ چرا صحنهی هنر، با تداوم خلاقیت و خلق ارزش، موفق بوده و دیگر صحنهها خیر؟ چرا در چهل سال اخیر در صنعت و دانشگاه، میادین ورزشی، کشاورزی، توسعه و برنامهریزی، معماری و شهرسازی و … رتبهای بهتر از متوسط، حرفی تازه برای دنیا، و احصایی و تناولی و ممیز نداشتهایم؟ وقتی صحنههای گوناگون فعالیت در کشور را در چهل سال اخیر بررسی میکنیم، میبینیم تنها زمینهای که ایران در دستیابی به استقلال و آزادی کوشید عرصهی هنر است، زیرا تنها سینماگران و مجسمهسازان و موسیقیدانان و … محصولی دارای ارزش ذاتی و واقعی تولید میکنند. در این باب میتوانید مقاله «فوریت چهلساله»، تاملی بر عکاسی هنری ایران در چهار دهه بعد از انقلاب ۵۷ بپردازید.
بخشی از مقالهی:
سال ۱۳۷۹ ایتالیاییها به مناسبت فرارسیدن سال ۲۰۰۰ میلادی دست به ابتکاری بدیع زدند. عمارت باستانی معظم کلسئوم را طوری سامان دادند که برای اجرایی باشکوه در حضور صدها تماشاگر آماده باشد تا با نمایش سه اثر مشهور سوفوکل پس از ۱۵۰۰ سال چراغ تئاتر را در آن اثر تاریخی بینظیر روشن کنند. ایشان برای دادن وجههی تاریخی و جهانی به این مراسم، در کنار گروه آکادمی ملی سان سیسیلیای رم سه گروه دیگر از ایران و یونان و اسرائیل را نیز دعوت کردند. ایران شرط پذیرش دعوت را عدم حضور گروه اسرائیلی قرار داد. میزبان هم پذیرفت و بالأخره در اواسط تابستان، برنامه طی تقریباً دو هفته در کمال جلال و شکوه برگزار شد.
…