دیرزمانی بود که تنها خواصی چون هنرمندان، ادیبان و سیاست‌مداران، توان و امکان «خلق خود» را در هیئت آثاری ماندنی داشتند. امروز اما، نه برای تصویر کردن خودنگاره‌ای که دیگران بنگرند، نیازی به داشتن نام ون‌گوگ یا وارهول است و نه برای نگارش خودزیست‌نامه‌ای که بخوانند، نیازی به داشتن نشان فرانکلین یا روسو.
خویش‌نگاره‌ها و خویش‌نگاشته‌های مدرن ما، دیجیتال و دموکراتیک‌اند. بدون مهارتی چشمگیر، خلق، و بدون شهرتی فراگیر، دیده می‌شوند. اما ماندنی نیستند و به یاد ماندنی هم. مهم، جریان سیال تصویرها، نوشتارها و انتخاب‌های ماست که هر لحظه در برابر دیدگانِ درگذارِ دیگران نو به نو می‌شود. چه کسی اهمیت می‌دهد که سال‌ها پس از ما، اندک اثری یا ردپایی بر زمینی که هیچ‌کجای آن نه محکم است و نه حتی لمس‌شدنی، برجای بماند یا نماند. مسئله این نیست! در دهه‌ی پیش از این، زمانی که اینترنت هنوز دنیایی نوپدید به حساب می‌آمد، ناشناس بودن و پنهان ماندنِ هویت واقعی مصرف‌کنندگان آن، خصیصه‌ی بارزی بود که نوع تازه‌ای از تجربه‌ی ارتباطی را برایشان همراه داشت. اما اشتیاق چنین تجربه‌ی غریبی، اغلب با حسی از تردید و بی‌اعتمادی درمی‌آمیخت.
اما تنها در چند سال اخیر و با ظهور پایگاه‌های وب ۲ بود که حضور فعال کاربران در فضای مجازی، به معنای واقعی تحقق یافت. اکنون تک‌تک مصرف‌کنندگان با مشارکت در تولید محتوای وب و ساختن رسانه‌های شخصی، می‌توانند نقشی از وجود خود را در صحنه‌ای مجازی خلق کنند. ناشناختگی و گمنامی، جای خود را به تلاشی مداوم برای ابراز وجود و شناساندن خود به دیگران داده و به نسبت گذشته فضای شفاف‌تر و مطمئن‌تری ایجاد کرده است. نمونه‌ی بارز چنین دگرگونی‌ای، پایگاه‌های اینترنتی شبکه‌یاجتماعی، این پدیده‌های جنجالی سال‌های آغازین سده‌ی جاری‌اند که اصولاً فلسفه‌ی برپایی و بسط و بقایشان بر حضور و فعالیت پویای کاربرانشان استوار است.
بخشی از مقاله:
دیر یا زود پس از اختراع عکاسی، مردم هیجان‌زده از امکانِ ثبت حضور خود به سوی عکاس‌خانه‌ها سرازیر شدند و تبِ داشتن عکسی از خود به تدریج از متمولین تا متوسطین و طبقات فرودست‌تر جوامع را فرا گرفت. اما تنها با گذشت نزدیک به ۱۵۰ سال از این اختراع و پس از معرفی وب‌کم‌ها، دوربین‌های کوچک دیجیتال و تلفن‌های همراه دوربین‌دار و به‌خصوص تمهیداتی چون صفحه‌ی نمایشِ گردان و یا وجود دو پین‌هول در زیر و روی تلفن‌ها بود که ایده‌ی خودنگاری در میان مردم عادی رواج یافت و رفته‌رفته به امری روزمره و حتی پیش‌پا افتاده بدل شد.
در عصر ما، شبکه‌های اجتماعی مجازی کامل‌ترین ابزارهایی هستند که با امکاناتی چون ارائه‌ی مشخصات فردی، عضو شدن در گروه‌ها و هواداری از اسم و رسم‌ها، ساختن آلبوم‌های عکس متعدد، سهیم شدن عکس‌های شخصی با دیگران و رد و بدل کردن دیگر تصویرها، نوشتارها و گفتگوهای روزانه با «دوستان» فهرست شده در پرونده‌های شخصی، شمایی از هویت کاربران را برای مخاطبان آشنا یا ناشناسشان ترسیم می‌کنند. بنابراین، اگر خودنگاری را از شکل تصویری‌اش بسط دهیم و مفهوم گسترده‌تری از آن استنباط کنیم، هر پرونده‌ی شخصی در یک پایگاه شبکه‌ی اجتماعی را می‌توان تلویحاً خودنگاره‌ای چندسویه از صاحب آن دانست.
این خودنگاره‌های مدرن به خلاف صُور سنتی، چیزهایی «یک‌بار تولید و تمام» نیستند؛ بلکه از لحظه‌ی خلق، نیاز به هوشیاری، ترصد و مراقبت مدام دارند، در تعامل و تناظر پیوسته با همتایان خویشند و هم‌پای آنها به بازخوردها پاسخ می‌دهند، تغییر و تبدیل می‌یابند، به روز می‌شوند و در فضای جاری مجازی به پیش می‌روند.
به نظر می‌رسد صاحبان آنها، تا حد زیادی بر تأثیر تصویرِ ساخته و پرداخته‌ای که از خود باز می‌نمایند، واقفند و با تأمل و نیت‌مندی، از امکانات گوناگون پایگاه‌های شبکه‌ی اجتماعی بهره می‌برند تا با تلفیقی آگاهانه از خویش‌ـ نمایی و خویش ـ نهانی، تکه‌های خاصی از شخصیت خود را برجسته‌تر کنند و تصویری برتر و جذاب‌تر از آنچه در واقعیت هست، از خود ارائه دهند.