گفتوگوی شیرین سمیعی با بیژن صفاری
اين مصاحبه میان شیرین سمیعی و بیژن صفاری سي و پنج سال پيش در پاريس به همت بنياد مطالعات ايران (برنامه تاريخ شفاهى) در تاريخ ۱۳ اكتبر ۱۹۸۳ميلادي ( ۱۳۶۲ شمسي) صورت گرفته است. بايد آن را در همان زمينهي تاريخي ـ اجتماعيِ دهه شصت خواند. بيژن صفارى متولد ۱۳۱۲ (۱۹۳۳ ميلادى) در تهران است. تحصيلات متوسطهی خود را در تهران گذرانده و بعد به اروپا رفته است. يك سال در سوئيس بوده، بعد به پاريس آمده است. در «بوزار» نقاشى كرده و بعد به مدرسهی «اكل اسپسيال دآرشيتكتور» رفته است ديپلم معمارى گرفته و سپس به ایران بازگشته است. در این مصاحبه ببیشتر به برگزاری نحوه شکلگیری ایده برگزاری جشن هنر و تاثیر آن اشاره دارد. بیژن صفاری میگوید: جشن هنر بهكلى هنر ايران را عوض كرد. هنرهاى نمايشى ايران بهكلى بعد از جشن هنر عوض شد. تأثير آن خارقالعاده بود. اين انكارناپذير است.
جنبهی شرافتمندانهاش اين بود كه آدم در نظر بگيرد كه واقعاً وقتى چنين مسئوليتى دارد سعى كند ديد و سليقهی شخصى را دخالت ندهد و بيشتر دنبال اصولى برود كه فكر مىكند صحيحاند. هر كسى مىتواند سعى كند دچار خودخواهى صرف نباشد، بلكه در عين حال كه اين كار را انجام میدهد جمعيت بيشترى را جلب و ارتباط بزرگترى را برقرار كند. مثلاً براى همين جشن هنر سعى مىكرديم كه جنبهی شرق و غرب را هميشه در نظر بگيریم. هميشه فكر مىكرديم ايران حالت مفصلى دارد بين شرق و غرب، البته خيلىها اين فكر را مىكنند. تركها و يونانىها هم فكر مىكنند خودشان مفصل بين شرق و غرباند. ولى ما هم هميشه فكر مىكرديم مىبايست اين دو جنبه را در مقابل هم قرار دهيم. در سالهاى دههی ۶۰ بود كه اين موضوع شروع شد، بهخصوص جنبهی هنرهاى سنتى در بيان مدرن هنرهاى غربى مطرح شده بود.
بخشی از متن:
بیژن صفاری، نقاش و مجسمهساز ساکن فرانسه است. تدریس در دانشکدهی هنرهای تزئینی، مشاور سازمان رادیو و تلویزیون ملی، سرپرستی کارگاه نمایش، عضویت در هیئت امنای بنیاد فرح و همچنین طراحی پارک دانشجو (پارک پهلوی سابق) از جمله مناصب و فعالیتهای او در پیش از انقلاب بوده است. متن حاضر، خلاصهای از گفتوگوی او با شیرین سمیعی در پاریس است. به همت بنیاد مطالعات ایران (برنامهی تاریخ شفاهی) در تاریخ ۱۳ اکتبر ۱۹۸۳ میلادی (۱۳۶۲ شمسی) صورت گرفته. در مصاحبه بیژن صفاری دربارهی سوابق و فعالیتهایش در پیش از انقلاب سخن میگوید و به نقدهای رایج دربارهی فرهنگ غربزدگی در دورهی پهلوی دوم پاسخ میدهد.