نخستین کارت‌های پستال رسمی ایران در سال ۱۹۰۳ میلادی، در شهر هارلم هلند توسط چاپخانه آنسخدی و پسران، در چهار رنگ سیاه، سبز، آبی و قرمز و در تیراژ شصت و چهار هزار قطعه به چاپ رسید و در تاریخ ۲۹ آوریل ۱۹۰۳ (۹ اردیبهشت ۱۲۸۲ شمسی) به مقامات ایران تحویل داده شد. کارت‌های چاپ‌شده پس از برش و دسته‌بندی در حلب‌هایی کوچک قرار گرفته و با صندوق‌های چوبی توسط کشتی به بوشهر و سپس به تهران و سایر شهرهای ایران حمل شدند. در مقاله‌ی حاضر، ویلیام هاروتیونیان پس از شرح مختصری درباره‌ی محتوا و ویژگی‌های نخستین کارت‌های پستال ایران، که به عکس آراسته شدند، به مسائل، مجادلات و نامه‌نگاری‌هایی که منجر به عکس‌دار شدن این کارت‌ها شد، خواهد پرداخت.
بخشی ازمقاله:
محتوای تصویری کارت‌ها
این شصت و چهار کارت پستال باتصاویر افقی، عمودی و ترکیب آن‌ها و با توضیحات فرانسه وآلمانی شامل تصاویری از ابنیه، مناظر و پرتره‌های ایرانی است. بناهایی نظیر مسجد کرمان، تخت جمشید، خرابه‌های ری، قصر الماس و قصر تخت طاووس تهران، معابد زرتشتی، طاق بستان، بازار و مساجد رشت، دروازه‌های تهران، اصفهان و پل ملا رفیع رشت از جمله مکان‌های تصویر شده در این کارت‌های پستال است. در عین حال کوه دماوند، درخت دوهزار و سیصد ساله درکرمان، رودخانه سپیدرود، منظره عمومی باغ شاه در ساری از جمله مناظر موجود در این کارت‌ها محسوب می‌شوند. پرتره‌ها که به اقوام و ادیان مختلف موجود در ایران نیز پرداخته، گاه شامل تصویر کردن مشاغل نیز می‌گردد. پرتره‌هایی همچون زنان عرب و کرد، زردتشتیان، ارامنه، کلیمیان، دراویش و مشاغلی نظیرقالی‌بافی، کشاورزی، ابریشم‌بافی، آماده‌سازی تریاک، میوه‌فروشی، سپاهی‌گری، تجارت و خدمات درون کاروان‌ها در شهرهای مختلف ایران از جمله این تصاویر می‌باشند.
ویژگی‌های‌کارت های پستال
تزئینات مورد استفاده در اطراف این کارت‌های پستال به نظر متأثر از طرح‌ها و تزئینات استفاده شده در آلبوم‌های عکسخانه سلطنتی است. در کارت‌های دارای یک تصویر، از فضای خالی اطراف برای نوشتن پیام استفاده شده و پشت کارت‌های‌پستال به ثبت نشانی گیرنده اختصاص یافته است. درصورت نوشتن متن در قسمت مخصوص نشانی، از فرستنده هزینه نامه دریافت می‌شده و در برخی موارد بر طبق رسم آن زمان، در مقصد، مبلغ از گیرنده و به صورت کسر تمبر اخذ می‌شده است. کارت‌های تمبر داربا دو قیمت دو شاهی و پنج شاهی چاپ می‌شدند.
بر اساس تعرفه‌های پستی در آن زمان، پنج شاهی هزینه ارسال کارت به خارج از ایران بوده و در نتیجه نمونه‌های اصلی چاپ آنسخدی از این دست می‌باشند. ولی کارت‌های سه‌شاهی عکس‌دار در چاپ خانه‌های متفرقه و بعد این تاریخ تولید شده‌اند.
روند چاپ
کارت‌های مورد استفاده جهت چاپ این تصاویر، از پیش توسط همین چاپخانه و در دوره مظفرالدین‌شاه قاجار به چاپ رسیده بود. اما تصمیم‌گیری برای انتشار کارت‌های پستی عکس‌دار در ایران ابتدای سده بیستم به جهت رونق بازار کارت‌های پستال عکس‌دار در آن زمان وکسب درآمد صورت گرفت. این مهم با مشارکت آرنولد، رئیس پست ایران در آن زمان، نماینده چاپخانه آنسخدی و نوبل وزیر مختار هلند در ایران که اسباب ارسال تصاویر به هلند را فراهم نمود میسر شد. آقا میرزا مهدی خان وزیر همایون و وزیر وقت پست ممالک محروسه نیز از جمله رجال شاخص دوره قاجار بود که در امر تولید کارت‌های پستی مشارکت داشت. با ایجاد مشکلاتی میان اداره پست ممالک محروسه و تأمین کننده تمبر و اسناد پستی ایران در فرانسه و نیز طولانی شدن فرایند تولید در صورت همکاری مجدد با چاپخانه دولتی اتریش، مقامات پست ممالک محروسه با آقای نوبل وزیر مختار هیئت نمایندگی دولت هلند در ایران تماس گرفتند و او در سال ۱۸۹۱پیشنهاد بررسی چاپخانه آنسخدی و پسران در هلند را که در زمینه چاپ تمبرهای پستی و دیگر اسناد بهادار تخصص داشت به مقامات پست ایران ارائه کرد.
دولت هلند برای بررسی و نظارت بر چاپ تمبرها و اسکناس‌های چاپ شده در این چاپخانه، سیستم نظارتی جدیدی را مورد استفاده قرار می‌داد.کاغذهای ورودی به چاپخانه بررسی می‌شد و محصول خروجی به صورت دقیق از نظر کیفیت چاپ و تعداد سفارش کنترل می‌شد. نتیجه به چاپخانه منعکس می‌گردید و امکان تکمیل سفارش با صدور صورت حساب و ارسال در زمان‌بندی برنامه‌ریزی شده فراهم می‌شد.