گفتوگوی شیرین سمیعی با بیژن صفاری
این مصاحبه میان شیرین سمیعی و بیژن صفاری سی و پنج سال پیش در پاریس به همت بنیاد مطالعات ایران (برنامه تاریخ شفاهى) در تاریخ ۱۳ اکتبر ۱۹۸۳میلادی ( ۱۳۶۲ شمسی) صورت گرفته است. باید آن را در همان زمینهی تاریخی ـ اجتماعیِ دهه شصت خواند. بیژن صفارى متولد ۱۳۱۲ (۱۹۳۳ میلادى) در تهران است. تحصیلات متوسطهی خود را در تهران گذرانده و بعد به اروپا رفته است. یک سال در سوئیس بوده، بعد به پاریس آمده است. در «بوزار» نقاشى کرده و بعد به مدرسهی «اکل اسپسیال دآرشیتکتور» رفته است دیپلم معمارى گرفته و سپس به ایران بازگشته است. در این مصاحبه ببیشتر به برگزاری نحوه شکلگیری ایده برگزاری جشن هنر و تاثیر آن اشاره دارد. بیژن صفاری میگوید: جشن هنر بهکلى هنر ایران را عوض کرد. هنرهاى نمایشى ایران بهکلى بعد از جشن هنر عوض شد. تأثیر آن خارقالعاده بود. این انکارناپذیر است.
جنبهی شرافتمندانهاش این بود که آدم در نظر بگیرد که واقعاً وقتى چنین مسئولیتى دارد سعى کند دید و سلیقهی شخصى را دخالت ندهد و بیشتر دنبال اصولى برود که فکر مىکند صحیحاند. هر کسى مىتواند سعى کند دچار خودخواهى صرف نباشد، بلکه در عین حال که این کار را انجام میدهد جمعیت بیشترى را جلب و ارتباط بزرگترى را برقرار کند. مثلاً براى همین جشن هنر سعى مىکردیم که جنبهی شرق و غرب را همیشه در نظر بگیریم. همیشه فکر مىکردیم ایران حالت مفصلى دارد بین شرق و غرب، البته خیلىها این فکر را مىکنند. ترکها و یونانىها هم فکر مىکنند خودشان مفصل بین شرق و غرباند. ولى ما هم همیشه فکر مىکردیم مىبایست این دو جنبه را در مقابل هم قرار دهیم. در سالهاى دههی ۶۰ بود که این موضوع شروع شد، بهخصوص جنبهی هنرهاى سنتى در بیان مدرن هنرهاى غربى مطرح شده بود.
بخشی از متن:
بیژن صفاری، نقاش و مجسمهساز ساکن فرانسه است. تدریس در دانشکدهی هنرهای تزئینی، مشاور سازمان رادیو و تلویزیون ملی، سرپرستی کارگاه نمایش، عضویت در هیئت امنای بنیاد فرح و همچنین طراحی پارک دانشجو (پارک پهلوی سابق) از جمله مناصب و فعالیتهای او در پیش از انقلاب بوده است. متن حاضر، خلاصهای از گفتوگوی او با شیرین سمیعی در پاریس است. به همت بنیاد مطالعات ایران (برنامهی تاریخ شفاهی) در تاریخ ۱۳ اکتبر ۱۹۸۳ میلادی (۱۳۶۲ شمسی) صورت گرفته. در مصاحبه بیژن صفاری دربارهی سوابق و فعالیتهایش در پیش از انقلاب سخن میگوید و به نقدهای رایج دربارهی فرهنگ غربزدگی در دورهی پهلوی دوم پاسخ میدهد.