در یادداشت ابتدایی بخش «نقد فصل» که تا چند شماره پیش در آن به نقد نمایشگاههای فصل میپرداختیم، کار خود را «آزمایشی » نامیده بودیم. این قید، در سادهترین سطح، حاکی از آگاهی به فقر شدید ادبیات تجسمی در ایران بود، که پیشبرد پروژهی نقدی ادامهدار در یک مجله حتی در ابعاد محدود را با مشکل جدی مواجه میکند. اما مسئله در سطحی دیگر حاکی از آن بود که امکانپذیری نقد در فضای تجسمی یا به طور کلیتر در زیستجهان تاریخی ما، به چیزی بیش از وجود نمایشگاههایی برای نوشتن و نویسندههایی با خواست یا ارادهی نوشتن دربارهی آن نمایشگاهها احتیاج دارد. در این چارچوب کلی، بهوجود آمدنِ نقد در واقع در حکم شکلگیری رابطهای زنده و واقعی میان اجتماعی از انسانها که بر مبنای ارزشها، معانی، و علائقی خاص زندگی میکنند، از یک سو، و مجاری بازاندیشی و تأمل در آن ارزشها و معانی جمعی، از سوی دیگر، است. در این مدت، نوشتههایی با سطوح کیفی مختلفی در «نقد فصل » به چاپ رسید.
اما از آنجا که میانگین این نوشتهها با حد مطلوب مورد نظر ما فاصله داشت، و از سوی دیگر حوزهی تجسمی شاید اساساً بهتنهایی محمل مناسبی برای آن نوع رابطهی زندهی میان مسائل و ارزشهای (حوزهی) عمومی با ارزشهای خاص حوزههای بیان هنری نبود، اندکی توقف کردیم، و حالا با فاصلهای چندشمارهای «نقد فصل»ی تازه و البته کماکان آزمایشی یا «تجربی»! را به شما ارائه میکنیم. در این فصل تازه بنا را بر آن گذاشتیم که مجموعهای از متون داشته باشیم که از نقاط عزیمت و حوزههای تخصصی مختلفی آغاز میکنند، اما آنچه آنها را با دیگر متنها پیوند میدهد نقد است، یعنی درگیری زنده و فعال با مسائل، ارزشها، معانی، و تجارب جمعی روز به میانجی فرمها و رسانههای بیانی مختلف (سینما، تئاتر، ادبیات، کتاب، رسانههای همگانی، و … البته هنرهای تجسمی). در هر شماره نقدهایی تجسمی وجود دارند که کمابیش به شیوهی تخصصی سابق به نمایشگاهها و رخدادهای فصل میپردازند، و همچنین نوشتههایی که در مقام نوعی نقد فرهنگ، مسائل و درگیریهای روزِ حوزهی عمومی جامعهی ایران را آنگونه که در آثار هنری و ادبی، کتاب و کلیهی اشکالِ بیانی به نمایش درآمدهاند، به بحث میگذارند. کماکان معیارهای ایجاز، پیوند مستقیم با موضوع، و نگاه ارزشگذارانه ملاک کار ما خواهد بود. این بخش را کماکان باید به عنوان «پروژهای در حال شکلگیری» در نظر گرفت که قرار است در شمارههای آتی شکل نهایی خود را پیدا کند. بنا داریم در صورت امکان متنهای هر شماره (متنهای غیرتجسمی) حول مسئلهای مشترک نوشتهشوند البته تا آنجا که این موضوع یا مسئلهی مشترک تحمیلی نباشد و طراوات و حساسیت فردی نوشتهها تحتالشعاعِ آن قرار نگیرد. برای این شماره، موضوع انتخابات اخیر ریاست جمهوری تقریباً خود را به شکلی گریزناپذیر به ما تحمیل کرد!
.
مطالعهی مقالات این بخش:
طبیعت بیجان / علیرضا احمدیساعی
گلهای گداخته و صورتهای صامت / علیرضا رضاییاقدم
آنجا که خطر هست… / نیما پرژام
در ستایش میانمایگی / محمدرضا یگانهدوست
فاصلهی دو عکس؛ دربارهی عکس میرزا آقا / محمد رضاییراد