ملانصرالدین و دیگ درهم‌جوش خلاقیت در ماورای قفقاز

چکیده

در اوایل قرن بیستم، گروهی از هنرمندان و روشنفکران ماورای قفقاز دست به بازتفسیر شخصیتی نیرنگ‌باز در خاورمیانه زدند تا گفتمانی اصلاح‌طلبانه و ضداستعماری را با تأکید شدید بر فرهنگ اسلامی، اصلاحات اجتماعی و سیاسی پدید آورند. مجله‌ی این گروه با نام ملانصرالدین که از فرهنگ عامیانه، هنرهای تجسمی و طنز بهره می‌گرفت، ده‌ها هزار خواننده در جهان اسلام داشت و بر تفکر یک نسل تأثیر گذاشت. مطالعه‌ی حاضر به محیطی می‌پردازد که ملانصرالدین در آن متولد شد و تأثیر هنرمندان گرافیک اروپایی، به‌خصوص فرانسیسکو گویا (۱۷۴۶-۱۸۲۸) بر این مجله را بررسی می‌کند.