سرمای ماه

اختلاف حرارت در پرورش برخی میوه‌ها تا رسیدن و پختن کامل مؤثر است؛ از جمله انگور و انار. دانه‌های رسیده‌ی انگور طعم خوشایندی دارند؛ هر کدام را که در دهان می‌گذاریم احساسی از شیرینی و طراوت^۱ دهان را فرامی‌گیرد. شیرینی آن از قند و تازگی‌اش از اسید است. تعادل قند و اسید انگوری مطبوع می‌سازد. اجتماع قند بر اثر فتوسنتز با بیشینه‌ی درجه‌ی حرارت و ایجاد اسید بر اثر افت درجه‌ی حرارت تا سردترین میزان روی می‌دهد. آفتاب که غروب می‌کند، اگر درجه‌ی حرارت روز در شب ادامه یابد، سوخت‌و‌ساز گیاه متوقف نمی‌شود. لذا میوه‌ها پیش‌رس شده و حتی می‌پلاسد؛ بی‌آنکه طعمشان بر اثر توازن قند و اسید به کمال رسد و رنگشان به خوبی میوه‌های بالغ شود. بی‌علت نیست که باغداران، آگاهانه یا ناخودآگاه، طعم میوه را از اثر آفتاب و رنگ میوه را از اثر ماه می‌دانستند^۲ و این احتمالاً به آسمان بی‌ابر شب یا به قول قدما «برودت ماه» اشاره دارد که رسیدن میوه را تا وقت مقتضی‌اش به تعویق و تدریج می‌اندازد.