63
چرا ما نمیتوانیم هنر معاصر داشته باشیم؟ / ایمان افسریان
سرعت پذیرش تحولات جهانی در هنر معاصر ایران همواره محل مناقشه بوده است. مقاله «چرا ما نمیتوانیم هنر معاصر داشته باشیم؟» تلاش میکند وضعیت واقعی هنر ایران را در تقابل با جریانهای هنری که از غرب وارد ایران شدهاند، تشریح کند. اگر موقعیت هنر ایران را در همراهی با جریانهای جهانی بررسی کنیم متوجه میشویم که هنرمندان ایرانی همواره در مسیر تازهترینها قرار گرفتهاند. مدرنیسم را پذیرفته و هنر مدرن خلق کردهاند، با ورود پستمدرنیسم پست مدرن شدهاند و در عصر فعلی به هنر معاصر گرایش پیدا کردهاند. هنر ایرانِ پس از ورود مدرنیسم تاکنون همواره درگیر چالشی بنیادین بوده است. چگونه جریانهای هنری پس از مدرنیسم بیدرنگ و بدون فراهم شدن بستر کافی در ایران ایجاد میشد؟ ایمان افسریان در این مقاله نهاد تاریخ هنر، موزه و آکادمی در ایران را با این ادعا بررسی میکند که هر یک از این عوامل به گونهای ناقص شکل گرفتهاند. مقاله در صدد روشن کردن نقش دانشگاهها در انتقال سنت گذشته به دانشجویان است. علاوه بر دانشگاه، موزهها به عنوان محملِ دیرین آثار هنری نقشِ مهمی در فرآیند حفظ و نشر میراث فرهنگی ایران داشتهاند. مقاله به نقش ایدئولوژی حکومتها بر تعیین مسیر موزهها اشاره میکند و با نگاهی انتقادی به بروز و ظهور بسیاری از جریانهای کوتاهمدت هنر معاصر ایران نظر میکند. آثاری که معمولاً به دورهی شکلگیری خود وابسته هستند اما بر تاریخ اثری نمیگذارند. مقاله در پی پاسخ به این سوال اساسی است: هنرمندان ایران پس از پذیرش هنر مدرن، از آگاهیِ تاریخی خود بهره گرفتند و یا یکسره راه غرب را پیش گرفتند؟