روئین پاکباز در مقاله‌ی «دیالکتیک فضا و زمان» به رابطه‌ی متقابل فضا و زمان از دیدگاه پیر فرانکاستل اندیشمند فرانسوی می‌پردازد. پیر فرانکاستل از نخستین کسانی است که رابطه‌ی دیالکتیکی فضا و زمان را در بررسی‌های تاریخی و جامعه‌شناختی هنر مطرح کرده است. مقاله با رویکرد کوبیست‌ها به مسأله فضا آغاز می‌شود. تحولی که در تاریخ هنر نقطه‌ی مهمی پس از رنسانس بود. زمان نیز همگام با فضا دیدگاه هنرمندان به هنر را به چالش می‌کشاند. پاکباز با دید جامعی که به تاریخ هنر دارد با تکیه‌ی بر آرای فرانکاستل فضای تصویری هنرمندان از دوره رنسانس تا کوبیسم را مورد بررسی قرار می‌دهد. چه رویکردی به زمان و مکان، نقاشان عهد رنسانس را به نقاشی‌های پریمیتیو دوره‌ی مدرن رسانید؟

دید غیرپرسپکتیوی هنرمندان شباهت‌هایی به نقاشی‌های اولیه بشر دارد. این بازگشت در تاریخ هنر چگونه قابل توجیه است؟ پاکباز در این مقاله به توضیح نظریات فرانکاستل در کتاب «نقاشی و جامعه» می‌پردازد. او به هنر به عنوان یک نظام معنادار اجتماعی که با دیگر بخش‌های جامعه در ارتباط است نگاه می‌کند. هنرمندان از دوره‌ی رنسانس تا کوبیسم چگونه در پیشبرد هنر خود از فضا و مکان بهره گرفته‌اند و این مساله چه ارتباطی با جامعه دارد؟ پیر فرانکاستل به بررسی ساده یا توصیفی گذرا از یک فضای تصویری به فضای تصویری دیگر نمی‌پردازد. او با روشی که در تحلیل رابطه‌ی بیان هنری و جامعه‌شناسی به کار می‌گیرد. علل رهاکردن یکی و رسیدن به نقطه دیگر را می‌کاود.

برای دریافت مقاله روی گزینه‌ی خرید کلیک کنید. 

برای دیدن تمام مقالات رویین پاکباز اینجا را کلیک کنید.