تاریخ عکاسی، عکاسان فراوانی را تا پیش از ظهور دیجیتال از دست داده است . آنهایی را که تاب تحمل فرآیند ظهور نگاتیو و چاپ عکس را نداشتند. آنهایی را که مایل بودند نتیجه کارشان منتظرشان نگذارد. اینها خود آگاه یا ناخودآگاه نام خود را به عنوان عکاس از تاریخ عکاسی خط زدند. یک نمونه‌اش را همه‌مان می شناسیم، رولان بارت.

از زبان خودش می‌خوانیم که برای عکاس بودن زیادی بی طاقت است. اما دیجیتال سریع است. معطلت نمی‌کند. باب دندان آنهایی است که صبور نیستند و تاب صبوری ندارند. اما مگر بخشی از لذت عکاسی همین صبوری کردن نبود؟

تاریخ عکاسی، عکس‌های فراوانی را تا پیش از ظهور دیجیتال از دست داده است. عکس‌هایی که شماره‌انداز دوربین‌های آنالوگ فرصت ثبت شدن را از آنان ربود. عکس‌هایی که می‌توانستند آلبوم‌های خانوادگی یک آماتور را قطور‌تر کنند، یا به دست یک حرفه‌ای جهانی شوند اما مجال ثبت شدن و جهانی شدن را نیافتند.

اما دیجیتال سخاوتمند است. دست و دلبازانه اجازه می‌دهد هر تعداد فریم عکس را که می‌خواهیم، صرف سوژه‌ای کنیم كه با آنالوگ ، شاید نگاهش هم نمی‌کردیم. سوژه‌هایی که گاه حتی به عکاسانه بودن یا نبودن قابشان هم محل نمی‌گذاریم. بدون محدودیت پیش می‌رویم. اما مگر بخشی از لذت عکاسی همین محدودیت نبود؟

تاریخ عکاسی عکس‌ها و عکاسان فراوانی را تا پیش از ظهور دیجیتال از دست داده است. عکس‌هایی که یا بر صفحه حساس ثبت نشدند یا ناقص ثبت شدند و عکاسانی که دلزده عکاسی را رها کردند، آنهایی هم که ادامه دادند با ترس و لرز وگاهی نا‌امیدانه. مفهوم این ترس را هرکس عکاسی آنالوگ کرده باشد می داند. حرفه‌ای‌ها حتماً کمتر، اما تا حرفه‌ای شدن تجربه‌اش کرده‌اند. اما آماتورها چه جشن عروسی‌ها و تولد ها را عکاسی کرده‌اند و شرمنده نتیجه بی نتیجه کارشان شده‌اند.

اما دیجیتال نا‌امیدت نمی‌کند. همان چیزی را که بر صفحه نمایشگر دوربینش می‌بینی تحویلت می‌دهد. بدون ترس و لرز. ترس و لرزی كه از لذت عكاسی می‌كاست .هر وقت دوربین دیجیتال به دست می‌گیریم این سرعت، سخاوت و اطمینان خاطر پشت سرمان ایستاده. دلمان را قرص می‌کند. اصلاً دیجیتال به واسطه همین دل‌قرصی عکاسی آماتور را زیر و رو کرد. این روزها در خانه‌هایی ‌دوربین دیجیتال هست که آنالوگ نبود. نه فقط در خانه ها که در جیب‌ها. آنهایی که کیفیت آنالوگ را نمی‌شناسند به دوربین موبایلشان هم دل‌خوشند... اگر بگوییم هیچ عرصه هنری‌ای به اندازه عکاسی دیجیتال آماتورپسند نیست، بیراه نگفته‌ایم. عرصه دیجیتال عرصه کمیت است.

اما با همه اینها، خیال آنالوگ رهایمان نمی‌کند. راستی به خاطر کیفیتش است یا به خاطر خاطره‌هامان؟ نه صدای شاتر دوربین‌آنالوگ از سرمان می‌رود، نه لذت لمس نگاتیوهایمان.

دیجیتال چیزی ساخت که دلمان را قرص کرد، اما لذت‌هایمان را از ما گرفت. دلمان هنوز پیش آن فیلم‌های آغشته به نقره است. هر چند پردازشگرها هم مثل آنها حساسند. اصلاً زیادی حساسند. اما احساس هم دارند؟

+ نوشته شده در سه‌شنبه 16شهریور 1389 ساعت 21:09 توسط سهیلا شمس‌اللهی