44
هویت ایرانی، هنر جهانی / محمدمنصور هاشمی
مقالهی «هویت ایرانی، هویت جهانی» نوشته محمد منصورهاشمی به بررسی جایگاه هنر معاصر ایران در مقیاس جهانی میپردازد. برای معرفی این موقعیت، نویسنده دو هنرمند شاخص معاصر ایران را که از نظر شهرت جهانی متفاوت هستند، انتخاب میکند. بهمن محصص و حسین زندهرودی دو هنرمندی هستند که نویسنده آنها را برگزیده و عملکرد آنها را قیاس میکند. چگونه آثار زندهرودی همچون امری اگزوتیک توجه جهان غرب را به خود جلب میکند و محصص با همه تواناییها در عرصهی جهانی چندان شناخته نمیشود؟ نویسنده در ادامه تلاش میکند گسترهی نگاه به هنر ایران را از منظر جهان و از دریچهی چشم فردی ایرانی بررسی کند. مقاله «شرایطِ امکان» اثر هنری در ایران را در ابتدای ورود مدرنیسم و پس از آن بررسی میکند. به عنوان نمونه با معرفی نشانگان خاص آثار جلیل ضیاءپور، این سوال را مطرح میکند که چرا ضیاءپور در ایران به عنوان یک نقاش مهم کمتر در میان مردم شناخته شده است؟ در ادامه چالش هنرمندان ایرانی در تقابل با هنر معاصر را تشریح میکند. هنرمندان بسته به تعلق فکری خود راهکارهای متعددی را انتخاب میکنند. مقاله این رویکردها را در یک دستهبندی چهارتایی قرار میدهد و هر کدام را با مثال تحلیل میکند: ۱. انتخاب مسیر هنر معاصری که غرب طی کرده است. ۲. صرفنظر از هنر معاصر. ۳. بازتولید سنت پیشین و ۴. تلفیق سنت و مدرنیسم. مسیرهایی که محل آزمون و خطا برای بسیاری از هنرمندان معاصر ایران است.