6
تصویر سینمایی؛ نوری بر فراز هفت دریا / روبرت صافاریان
نگاهی به خصوصیات تصویر سینمایی
تصویر سینمایی عکس نیست
تصویر سینمایی چه فرقی با تصاویر دیگر، مثلاً با نقاشی یا عکس دارد؟ می‌دانیم که تصویر سینمایی بر فرایند بازتولید عکاسیک استوار است. بدون اختراع عکاسی، نمی‌توانست هستی یابد. و از این نظر نسبت به همه انواع تصویرسازی با میزان وفاداری بیشتری واقعیت را بازتولید می‌کند. چون بر فرایندهای مکانیکی استوار است، از این نظر دقیق‌ترین تصویر واقع‌نما را ارائه می‌کند. همین امر سبب شده است که نظریه‌پردازانی چون زیگفرید کراکوئر و آندره بازن، سینما را با خصوصیات فوتوگرافیک (عکاسانه) آن تعریف کنند و ماهیت آن را در این امر بجویند. نکته مهمی که در دیدگاه‌های آنها به آن اعتنای کافی نشده، حرکت است. درست است که تصاویر سینمایی تصاویر عکاسیک هستند، اما برخلاف عکس‌ها حرکت دارند، هر «عکس» - در هر ثانیه از فیلمی که می‌بینیم 24 «عکس» وجود دارد – تنها زمانی بسیار کوتاه بر پرده می‌ماند و در واقع جداگانه دیده نمی‌شود و به عبارتی از نظر اندام حسی ما، اصلاً وجود ندارد.
آنچه دریافت می‌شود تصویر عکاسیک متحرک است. این تصویر اگر از لحاظ شیوه بازتولید چشم‌اندازهای مرئی بر فرایندهای عکاسیک استوار است. از نظر داشتن حرکت، از عکاسی – و نقاشی – دور است. در واقع اگر وجود یا فقدان حرکت را ملاک بگیریم، می‌توان تصویر سینمایی را در یک سو و عکس و نقاشی را در سوی دیگر و در برابر آن قرار داد.
به [تصویر 7 در متن] نگاه کنید اگر کارتیه برسون یک آن دیرتر دکمه شاتر را می‌فشرد، پای زنی که در سمت چپ تصویر می‌بینیم دیگر آنجا نمی‌بود. حالت سر و نگاه مردی که پشت نیز نشسته نیز جز این می‌بود که اکنون هست. این عکس با منجمد کردن یک «آن» به بیننده این امکان را داده است که این «آن» را ببیند. ...
برای دریافت مقاله روی گزینه‌ی خرید کلیک کنید.
برای مطالعه‌ی بیشتر پیرامون مفهوم "تصویر سینمایی" اینجا کلیک کنید.