1
نمایشگاهی سنتی در لباس غربی / گفت‌وگو با دکتر محمد ضیمران
حرفه: نقاش- علل شکل‌گیری کانسپچوالیسم در غرب چه بود؟
دکتر ضمیران: این مکتب زمانی شکل گرفت که نئوفرمالیسم به اوج خودش رسیده بود و بیان مفاهیم ذهنی هنرمندان در جامعه از طریق هیچ شکل دیگری امکان‌پذیر نبود. به عقیده‌ی آنها، فرمالیسم پیام‌آور نبود و همه چیز درون خودش به غایت می‌رسید. بحث فلسفی اصلاً نمی‌تواند در قالب فرم مطرح شود. پس هنرمندان کانسپچوال به تجسم مفهوم رو آوردند.
وقتی ما از فرمالیسم در غرب صحبت می‌کنیم، به‌طور ضمنی به بستر آن هم اشاره می‌کنیم، یعنی گرایش قاطع فرمالیستی در 2700 دانشگاه در بین 3000 دانشگاه امریکا، چه در میان هنرمندان و ادیبان و ... پس کانسپچوالیسم به عنوان واکنشی در برابر آن فرمالیسم معنی می‌دهد.
-در ایران چطور؟ به نظر شما آیا فرمالیسم در ایران شکل گرفته است؟
-نه. به دلیل این که کل هنر ما در اصل مفهومی بوده و هنرمندان ما همیشه در تقابل بین صورت و معنا، جانب معنا را گرفته‌اند. فرمالیسم با فرهنگ ما جور نیست. فرهنگ ما ضد فرمالیستی است. ما مفهوم‌گرا هستی، آرمانگراییم. می‌خواهیم اناالحق باشیم. پس چطور می‌توانیم فرمالیست باشیم؟
به تازگی حرکت تجددخواهانه‌ای به اسم کانسپچوالیسم از سوی برخی جوانان ایرانی مطرح شد و مورد حمایت مادی و اجرایی دولت هم قرار گرفت. نمایشگاهی نیز از آثار این هنرمندان برپا شد. اتفاقاً این نوگرایی برخلاف نمونه‌هی پیشین با استقبال بیش از اندازه‌ی عموم مردم مواجه شد. این پدیده را چگونه می‌توان توضیح داد؟
-مدگرایی، نوخواهی و مفهوم‌گرایی. این نمایشگاه کانسپت به مفهوم غربی نبود. بلکه صحه گذاشتن بر توقعات پیشین خود ما از هنر بود. ...