53
موزهی ملی: تجسد ایدهی ایران / گفتوگو با آریاسپ دادبه
این نوشتار متن پیادهشدهی گفتگوی حرفه: هنرمند با آریاسپ دادبه دربارهی اهمیت تأسیس و نقش موزهها در حفظ و بازنمایی میراث فرهنگی و هنری ایران است. دادبه ابتدا از تاریخچهای از تحولاتی که منجر به تأسیس نخستین مجموعههای حفظ آثار هنری و سپس موزهها به معنای امروزین آنها شد، سخن میگوید. او نمایش آثار هنری برای عموم در دورهی جدید را، که تا پیش از آن در انحصار خواص و اصحاب قدرت بود، عبور از یک مرحلهی تاریخی میداند و تلاش میکند آن را در سطح جهانی و ایران توضیح دهد. دادبه تاریخچهی تأسیس موزهها در ایران و تحولاتی که در این نهاد رخ داده است را از احداث «خزائن» در دورهی هخامنشیان تا تأسیس موزه ملی ایران و موزههای موضوعی نظیر موزه فرش و موزه سفالینه و آبگینه، و نیز خانهموزهها و طرحریزیِ موزههای استانی در دوره پهلوی دوم شرح میدهد. او سپس به اهمیت ویژهی موزهها به مثابهی نهادهای متولیِ حفظ و نگهداری حافظهی تاریخی و آگاهیِ ایرانیان نسبت به گذشته و میراث فرهنگی و هنری خویش سخن میگوید و به گمان او «موزه میتواند میراث ما را زنده کند». دادبه یکی از مزایای حفظ حافظهی تاریخی را در حصول آگاهی و تسلط هنرمندان به موتیفهای میراث هنری خویش میداند، امری که به گمان او ظهور جریانهای هنر جدید و نوگرا نیز در گروی آن است. وی در بخش دیگر این گفتگو به مقایسه و متمایز کردن مختصات میراث فرهنگی و هنری ایران و دیگر جوامع آسیایی و اروپایی بر اساس تفاوت موزههایشان و آثاری که در آنها نگهداری میشود، میپردازد. دادبه همچنین یکی از کارکردهای مهم دیگر موزهها را در به نمایش گذاشتن آثار و فراهم آوردن مستنداتی مبنی بر وجود موتیفها و درونمایههای مشترک در میراث هنری اقوام مختلف حوزهی ایران فرهنگی میداند که خود شاهد و مؤید وجود مراودات فرهنگی گسترده میان این مردمان در طول تاریخ و عرض جغرافیای این حوزهی تمدنی است.
برای دریافت مقاله روی گزینه خرید کلیک کنید