36
شهر همچون مقاله / امید مهرگان
امید مهرگان در مقاله «تهران همچون مقاله» تهران را به عنوان یک موضوع تأمل نظری بررسی میکند. نویسنده در صدد پاسخ به این سوال است که آیا تجربهی شهر، تجربه کردن مکانی به نام تهران را میتوان به مفهوم بدل کرد؟ در پاسخ به این سوال مفهوم کلانشهر یا متروپلیس را در غرب را پیگیری میکند. ریشههای کلانشهر به نیمهی اول قرن بیستم در آلمان باز میگردد. ترجمهی کتاب خیابان یکطرفه والتر بنیامین تاثیر زیادی بر حساسیت فضای فکری ایران به مفهوم شهر داشته است. اما صورتبندی بنیامین درباره پاریس و برلین را نمیتوان درباره تهران به کار بست. نویسنده معتقد است تهران در دههی اخیر به یک فیگور مستقل تبدیل شدهاست و این امر منجر به ورود تهران در متون نظری، آثار هنری و رمانها شده است. مقاله با رجوع به نظریات گوناگون پیرامون شهر نشان میدهد که متون مربوط به نظریهپردازی شهر با سنت مارکسیستی یا جامعهشناختی مارکسیستی پیوند خورده است. در این بررسی، به نظریات شارل بودلر، گئورگ زیمل و مارکس پیرامون شهر میپردازد و نگاهی به رابطه کلان شهر، زندگی فردی و تأثیرات آن بر ذهن افراد دارد. مهرگان در این مقاله تلاش میکند با فراهم کردن یک چارچوب نظری کلی، زمینه را برای پرسش درباره چیستی تهران فراهم کند تا با تکیه بر آن چارچوب تأملات خودآگاهی نسبت به این شهر ایجاد گردد.