شماره 61
زیبایی‌شناسی‌زدایی / هارولد روزنبرگ / ابوالفضل توکلی‌شاندیز
هارولد روزنبرگ یکی از منتقدان مهم هنر در قرن بیستم بود. او در این متن که آن را «زیبایی‌شناسی‌زدایی» نامیده، ماهیت سندی از رابرت موریس مجسمه‌ساز آمریکایی و هنرمند کانسپچوال را تفسیر می‌کند. چرا اثر موریس را می‌توان به مبارزه طلبیدنِ زیبایی‌شناسی نامید؟ رابرت موریس با دیدگاهی که نسبت به هم‌ردیف کردن اشیاء با آثار هنری داشت، پیشگام هنرمندی همچون دانلد جاد شد. بعدها مشخص گردید که اقدامات زیبایی‌شناسی‌زدایانه‌ی موریس و پس از آن دانلد جاد در جهت پاکسازی هنر از مفهوم صناعت بود. روزنبرگ در این یادداشت این خلع زیبایی‌شناسی را توضیح می دهد. ابولفضل توکلی شاندیز این یادداشت را به فارسی برگردانده‌است. از متن:
مجسمه‌ساز رابرت موریس زمانی سند زیر را نزد دفتر اسناد رسمی به ثبت رساند:
اظهارنامه خلع زیبایی‌شناختی
اینجانب، رابرت موریس، سازنده‌ی سازه‌ی فلزی موسوم به اوراد، که در سند ضمیمه الف شرح داده شده است، بدین‌وسیله تمامی کیفیات و محتوای زیبایی‌شناختی را از سازه‌ی مذکور خلع کرده و اعلام می‌دارم که از این تاریخ به بعد سازه‌ی مذکور فاقد چنان کیفیت و محتوایی است.
تاریخ: 15 نوامبر، 1963
[امضا] رابرت موریس
اگر اوراد را ندیده یا شرح سند الف را نخوانده باشم، نمی‌توانم بگویم خلع موریس چه تأثیری بر آن گذاشته یا وضعیت زیبایی‌شناختی آن پس از امضای اظهارنامه چگونه بود...
