50
در آنجا دیریم و در اینجا زود … / زهرا قراخانی
سنت رفتن به جایی «دیگر» برای تحصیل هنر، با همهی ریشههای تاریخیاش از سالها پیش تا دههی منتهی به انقلاب در مسیر یک طرفهی شرق به غرب به قوت خود باقی بود. زهرا قراخانی در مقالهی «در آنجا دیریم و در اینجا زود...» به مهاجرت نقاشان دههی 40 و 50 ایران پرداخته است. ابتدا با فهرست آماری دقیقی که از نقاشان این دو دهه تهیه کرده به محل تولد و مکان مهاجرت و تعداد سالیان مهاجرتشان نگاهی داشته و سپس با بررسی روند مهاجرتشان، به تأثیر آن بر زندگی هنرمندانی چون منیر فرمانفرماییان، حسین زندهرودی، بهمن محصص و بسیاری دیگر پرداخته است.
شیوهی هنری هر یک از این نقاشان در ابتدا تحت تأثیر تعلیمات سادهی معلمانشان در ایران بوده، اما زهرا قراخانی با بررسی طیف گستردهی مهاجرت این نقاشان تأثیر شیوههای گوناگون برای مثال اکسپرسیونیسم در آثار مارکو گریگوریان و منوچهر یکتایی را از زیر نظر گذرانده تا چگونگی تغییر روند کاریشان را شرح دهد. هنرمندانی که با دانشی نو تصمیم به بازگشت میگیرند تا به گفتهی خودشان با تدریس در دانشگاهها تغییری در روند هنری ایران ایجاد کنند. اما ایران دهههای پس از 50 درگیر تغییراتی چون انقلاب و جنگ شد و نقاشان مهاجر دوباره مجبور به ترک وطن شدند. زهرا قراخانی در این مقاله به این مهاجرت دوم نیز پرداخته که چگونه مسیر این نقاشان را برای همیشه تغییر داد.