حرفه هنرمند / شنیداری / درسگفتار صوتی: تاریخ هنر و فرهنگ ایران (شماره ۱)
آریاسپ دادبه در این سلسله درسگفتارها مباحثی دربارهی تاریخ هنر ایران طرح میکند. هدف این درسگفتارها تدوین دیباچهای بر «تاریخ هنر و فرهنگ ایران» است. از آنجایی که این درسگفتار مقدمهای بر مباحث پیشِ رو است. به مروری اجمالی بر مفاهیم «هنر»، «تاریخ هنر»، «فرهنگ» و «ایران» اختصاص دارد.
«درسگفتارهای تاریخ هنر ایران» تلاشی برای فراهم آوردن مقدمات تاریخنگاری فرهنگ و هنر ایران است. از منظری که به اعتقاد آریاسپ دادبه در تاریخ هنر ایران مغفول افتاده است. این سلسلهگفتارها با اشاراتی به نقد تاریخنگاریهایی که تاکنون دربارهی هنر ایران عرضه شده است آغاز میشود. در خلال گفتارهای بعدی مولف تلاش دارد از مجرای آگاهی امروزین نقطهی دیدی به خوانندگان عرضه کند که از طریق آن مواجهه با جنبههای متکثر این فرهنگ برای ما به نحوی قابل توضیح، مرتبط با هم، و معنادار شود.
دادبه در سرتاسر متن تلاش میکند از یک سو وجوه افتراق بنیادین میان حوزهی فرهنگی و هنر ایران و تمدن غرب را برجسته کند. و از سوی دیگر ناکارآمدی به کار بستن مفاهیم و الگوهای ذیل جهانبینی و هستیشناسی مدرن غربی را برای ورود، فهم و در نهایت نگارش تاریخ هنر ایران، آشکار کند. بخش نخست این نوشتار به مفهوم هنر اختصاص دارد. نگارنده در این بخش به ریشهشناسی و واکاوی طیفی از اصطلاحات ناظر بر مفهوم هنر در زبانهای لاتین و فارسی، و سیر تحول این واژهها در طول تاریخ، از دورهی باستان تا دورهی مدرن، میپردازد. او این سیر تحول را در امتداد و منطبق بر سیر تحول آگاهی نزد جوامع مختلف میداند.
بخش دوم درسگفتار آریاسپ دادبه به واکاوی چیستی تاریخ و تاریخ هنر اختصاص دارد. او انسان را به اعتبار نسبت معناداری که بین گذشته و حال و آیندهی خود برقرار میکند تاریخی میداند. در آغاز این بخش به تبیین این نسبت و آسیبشناسیِ از هم گسیختن تار و پود آن نزد ایرانیان میپردازد. او سپس ایدهای مبنی بر امکان تفسیر و نگاشتن تاریخ هنر ایران با اتکا بر منابع ادبی و فرهنگی ایران مربوط به ادوار مختلف تاریخی طرح میکند. دادبه پهنهی جغرافیایی گستردهی ایران در طول تاریخ را به مثابهی پیوستار فرهنگی نسبتاً منسجمی مینگرد. شواهد متنی و تصویری گوناگونی مبنی بر این ایده ارائه میکند.
شما میتوانید این درسگفتار را به صورت صوتی از طاقچه تهیه نمایید.