از دوران روشنگری به این سو، شعار بسیاری از روشنفکران و ترقی‌خواهان، بسیاری از ستمدیدگان و آرمانگرایان این بوده که «هرگز نگو گذشته بهتر از حال است». به همین علت حسرت برای گذشته، معمولاً احساسی منفی، ارتجاعی و سانتیمانتال تلقی شده است. اما در چند سده گذشته، سرعت رشد و تحول در کشورهای پیشرفته چنان شدتی گرفت که اینک بخش مهمی از کارشناسان علوم انسانی، هنرمندان و روشنفکرانِ این جوامع، حفظ یا برقراری رابطه با گذشته را دست‌کم برای ترمیم و تداوم مدرنیسم پیر و ضعیف‌شده لازم می‌دانند. از این رو، در نظریه‌های جدیدِ علوم انسانی، «نوستالژی» بارِ معنایی مثبت و سازنده‌ای پیدا کرده و بر این تأکید می‌کند که افراد از طریق بازیابی و تعریف گذشته، به بازسازی خود و رابطه‌ با دیگران و جهان می‌پردازند و به این ترتیب موفق به تولید، تثبیت و ارزش‌گذاریِ معنای زندگی می‌شوند. ...