Menu
تاريخ هنر جديد: 1. «نظريه»
حدوداً از دهة شصت ميلادي به اين سو، شكلي از نقد و نظريه‌پردازي و تاريخ‌نگاريِ هنري در فضا‌هاي دانشگاهي و روشنفكريِ غرب پديد آمد كه تحت تأثير فلسفه و علوم انساني انتقاديِ اروپايي، و عمدتاً فرانسوي، بنيان‌هاي نقد و تاريخ‌نگاري سنتي را مورد ترديد و بازنگري‌هاي جدي قرار داد. اين تحول كه از آن زمان تاكنون چهرة مباحث انتقادي و دانشگاهي در مورد هنرهاي بصري را كاملاً دگرگون كرده است، با عنوان «تاريخ هنر جديد» شناخته مي‌شود، و بحث اين شماره و شمارة آيندة ما به آن اختصاص يافته است.
از جملة اصلي‌ترين چهره‌هاي اين جريان، بايد از كساني چون بنيامين باچلو، روزاليند كراوس، هال فاستر، داگلاس كريمپ، گريزلدا پالاك، ليندا ناكلين، اسوِتلانا آلپرز، ماياك بال، نورمن بريسون، تي. جي. كلارك، تامس كرو، استوارت هال، بل هوكس، ويكتور برگين، جان تَگ، آلن اسكولا، لوسي ليپارد و اَمليا جونز نام برد. چنان‌كه مي‌توان ديد، بيشتر اين اسامي در فضاي تجسمي ايران بيگانه‌اند، و جز مقالاتي كه جسته و گريخته (از جمله در خود حرفه: هنرمند) از آنها چاپ شده، آشنايي چنداني در مورد آنها وجود ندارد.
كتاب‌هاي تاريخ هنر موجود در ايران، كه برخي از آنها از جملة تاريخ هنرهاي كلاسيك در سرتاسر دنيا هستند، به شيوة سنتي به نگارش در آمده‌اند. اما نكتة جالبي كه آشنايي با اين جريان را از حد كسب اطلاعات در مورد يك جريان فرهنگي فراتر مي‌برد آن است كه فضاي تجسمي ايران به‌نحوي نامحسوس و نه چندان آگاهانه از اين شيوه‌هاي گفتن و ديدن تازه تأثير پذيرفته است، و اين امر را در نقدها، يادداشت‌هاي كاتالوگ نمايشگاه‌ها، و گپ‌هاي دوستانه، و از آن مهم‌تر در الگوهاي عملي‌اي كه هنرمندان جوان‌تر ما براي كار برمي‌گزينند، مي‌توان حس كرد. بحث اين دو شماره نيز در واقع تلاشي است براي محسوس كردن و به رسميت شناختن اين پديده كه به صورت نامحسوس نظر و عمل هنري ما را نيز تحت تأثير قرار داده است.
برای مطالعه در این مبحث مقالات زیر را دنبال کنید: