این نوشتار با قالب و روایتی خلاقانه به مرور اجمالیِ برخی وقایع و جریانات مهم تاریخ معاصر ایران از سال 1286 مقارن با اولین سال حکومت فتحعلی شاه و اوج گرفتن درگیری‌های مشروطه‌خواهان در بیشتر شهرهای ایران، تا سال‌های پایانیِ دهه‌ی 30، می‌پردازد. نگارنده می‌کوشد ضمن تشریح این وقایع و جریان‌های سیاسی و اجتماعی، بازتاب آن‌ها را در ادبیات و هنر آن دوره نشان دهد. نگارنده روایت تاریخی خود را از تماشاخانه‌ی روسی‌خان و اکران نمایش‌های مستند در آن آغاز می‌کند و در ادامه نقش تأثیرگذار شماری از رویدادها و اشخاص برجسته طی دهه‌های آغازین قرن چهاردهم را در تداوم آرمان تجددخواهی در ایران معاصر، از نظر می‌گذراند. جهانگیرخان صور اسرافیل و روزنامه‌ی صور اسرافیل، علی‌اکبر دهخدا، مدرسه صنایع مستظرفه و کمال‌الملک، تقی رفعت و روزنامه‌ی تجدد، میرزاده عشقی و روزنامه‌ی قرن بیستم، صادق هدایت و مطالعه‌ی فرهنگ عامه، جشن هزاره و انجمن‌های فرهنگی از جمله مواردی هستند که در این نوشتار از آن‌ها سخن رفته است. نگارنده در نهایت به مسأله‌ی رویاروییِ کهنه و نو در هنر تجسمی ایران در دهه‌ی 30 می‌پردازد و با رویکردی انتقادی نسبت به سیاست‌گذاری فرهنگی دوره‌ی پهلوی دوم، نقش برخی رویدادها و جریان‌های هنری آن دوره همچون باشگاه مهرگان، سینما و فیلم فارسی، و برگزاری اولین بی‌ینال تهران را در ایجاد فضای هنری جدید و به رسمیت شناخته شدن هنر مدرن در ایران شرح می‌دهد. در سرتاسر متن نقل‌قول‌های فراوانی از چهره‌های فعال اجتماعی و سیاسی، روشنفکران، شاعران و هنرمندان تأثیرگذار در جریان‌ها و رویدادهای مذکور آمده است که به بازسازی فضای اجتماعی و سیاسیِ مسلط در این دوران و درک بهتر خوانندگان از آن فضا کمک می‌کند. از متن:

«ساعت شمس‌العماره زنگ پنج بعد از ظهر را زده است.»

روسی‌خان کنار در حیاط ایستاده و با قزاقی در حال گفتگوست. خیابان ظاهری اعیانی داردغ پرچم‌های ممالک خارجه بالای خانه‌های سفرا در اهتزار است. گهگاه کالسکه‌ای رد می‌شود و گرد و غباری برمی‌خیزد. قزاق‌هایی مسلح در رفت وآمد به حیاط‌اند. داخل حیاط صندلی‌هایی چوبی به ردیف چیده شده و سقف را چادر زده‌اند. اعلانِ منتشر شده نمایش دورنمی جنگ ژاپن- روسیه را خبر می‌دهد که؛« با پست وارد شده[...] شب‌ها [...] از عموم آقایان پذیرایی می‌شود...